Warunkiem koniecznym do uzyskania klasyfikacji niezależnie od średniej ważonej jest przystąpienie do wszystkich obowiązkowych form sprawdzania wiedzy oraz zaliczenie wskazanych przez nauczyciela form sprawdzenia wiedzy i umiejętności (np. praca klasowa lub sprawdzian lub wypowiedź ustna).
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 4. Edycja 2024

Prezentowane wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny Lotterhoff, będącym propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad słowami w klasie 4. Wymagania dostosowano do sześciostopniowej skali ocen.

 

* zakres rozszerzony

            materiał obligatoryjny

            materiał fakultatywny

 

Numer
i temat lekcji

Wymagania na

ocenę dopuszczającą

Wymagania na

ocenę dostateczną

Wymagania na

ocenę dobrą

Wymagania na

ocenę bardzo dobrą

Wymagania na

ocenę celującą

Uczeń potrafi:

Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz:

Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz:

Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz:

Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz:

WSPÓŁCZESNOŚĆ – O EPOCE

2. Współczesna rzeczywistość

• określić początek epoki

• wskazać wydarzenia historyczne oraz inne czynniki, które ukształtowały epokę

• zaprezentować najważniejsze wydarzenia w powojennej historii Polski i omówić ich wpływ na kulturę

• omówić zjawisko globalizacji

• wypowiedzieć się na temat rewolucji informatycznej i jej znaczenia we współczesnym świecie

• wypowiedzieć się na temat funkcjonowania demokracji i przestrzegania praw człowieka we współczesnym świecie

 

• wypowiedzieć się na temat zjawiska wielokulturowości we współczesnym świecie

3. Filozofia współczesna

• wymienić najważniejsze kierunki filozoficzne współczesności

• zreferować założenia współczesnych nurtów filozoficznych

 

• omówić relacje pomiędzy filozofią a rzeczywistością współczesną

• porównać współczesne nurty filozoficzne

• podjąć dyskusję na temat współczesnych nurtów filozoficznych

 

4. i 5. Sztuka współczesna

• wymienić cechy dominujących w epoce stylów sztuki

• omówić nowe formy artystyczne

• rozpoznać na przykładach dominujące style sztuki współczesnej

• wymienić nazwiska najważniejszych twórców epoki i rozpoznać ich dzieła

• wskazać najważniejsze tendencje w historii kina powojennego

 

• wskazać najważniejsze tendencje we współczesnej muzyce rozrywkowej i je omówić

 

• wskazać dominujące tendencje w teatrze współczesnym

• przeanalizować wybrane dzieło sztuki na podstawie podanych kryteriów

WSPÓŁCZESNOŚĆ – TEKSTY Z EPOKI

6. Wprowadzenie do literatury współczesnej

• wymienić tendencje we współczesnej literaturze światowej

• wskazać najważniejszych twórców literatury światowej

• wskazać najważniejsze tendencje w literaturze polskiej i omówić ich związek z wydarzeniami historycznymi

• wymienić i scharakteryzować tematy dominujące w literaturze polskiej

• omówić wybrany trend literatury światowej

7. Powieść‑świadectwo – Droga donikąd Józefa Mackiewicza (lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść poznanych fragmentów

• wskazać realia historyczne opisane w powieści

• wskazać cechy reportażu w powieści

• wskazać konteksty historyczne

• wskazać i omówić fragmenty opisujące życie bohaterów w przestrzeni zsowietyzowanej

• zinterpretować warstwę symboliczną utworu

• omówić kontekst historyczny

8. Bohaterowie i ich wybory – Droga donikąd Józefa Mackiewicza (lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować działania bohaterów

• scharakteryzować bohaterów

• omówić różne spojrzenia bohaterów na nową polityczną rzeczywistość

• wskazać konteksty społeczne, historyczne

• zrekonstruować światopogląd bohaterów na podstawie ich słów i zachowań

• zinterpretować tytuł powieści

 

• zaprezentować uniwersalną wymowę powieści

9. i 10. Dżuma Alberta Camusa – różne poziomy odbioru powieści

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść powieści

• wskazać elementy powieści pozwalające traktować ją jako parabolę

• wskazać metaforyczne odczytania powieści

 

• uzasadnić, w oparciu o tekst, możliwość odczytania utworu jako opowieści o chorobie, wojnie, systemie totalitarnym, ogólnym problemie zła w świecie

• zinterpretować zakończenie utworu

• omówić konteksty potrzebne do interpretacji utworu

11. i 12. Bohaterowie w konfrontacji ze złem – Dżuma Alberta Camusa

(lektura obowiązkowa)

• scharakteryzować życie mieszkańców Oranu przed dżumą i w trakcie epidemii

• omówić postawy bohaterów wobec dżumy w znaczeniu dosłownym i metaforycznym

• wskazać konteksty potrzebne do interpretacji utworu

• zinterpretować historię Jeana Tarrou

• rozpatrzyć postawę doktora Rieux w kontekście filozofii egzystencjalnej

 

• dokonać analizy kazań ojca Paneloux

13. Dżuma Alberta Camusa – kształt artystyczny utworu

• wskazać różne formy narracji w powieści

• określić funkcję różnych form narracyjnych w utworze

• wypowiedzieć się na temat stosunku narratora do orańczyków oraz bohaterów drugoplanowych

• omówić funkcję uniwersalizacji czasu i przestrzeni w powieści

• analizować sposób opisu miasta w powieści

14. Motyw zła w literaturze

• wymienić utwory, w których pojawił się motyw zła

• rozpoznać i skategoryzować realizacje motywu zła w opisanych utworach

• omówić różne sposoby opisywania zła w utworach literackich

• przeanalizować sposób ukazania zła w utworach literackich

• omówić sposób przedstawienia zła w tekście nieliterackim

15. Kreowanie świata poprzez słowo – W środku życia Tadeusza Różewicza*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• przedstawić sytuację liryczną

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w wierszu

• wykorzystywać odpowiednie konteksty w interpretacji kreacji podmiotu lirycznego

• omówić funkcję środków językowych w budowaniu przesłania wiersza

• zinterpretować symbolikę noża i chleba w kontekście utworu

• zinterpretować zakończenie wiersza

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

16. Dialog z kulturą w wierszu Tadeusza Różewicza*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• przedstawić sytuację liryczną

• przytoczyć kontekst mitologiczny – mit o Dedalu i Ikarze

• wskazać powiązania pomiędzy obrazem a wierszem

• rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w tekście

• omówić reinterpretację mitu dokonaną przez Pietera Bruegla

• omówić stosunek podmiotu lirycznego do Ikara w pierwszej i drugiej części wiersza

• określić funkcję środków językowych użytych w wierszu

• zinterpretować znaczenie tytułu

 

• omówić wykorzystanie toposu Ikara w różnych tekstach literackich na przestrzeni epok

17. Poeta wobec braku Boga – bez Tadeusza Różewicza*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• przedstawić sytuację liryczną

• wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego

• wskazać nawiązania biblijne obecne w wierszu

• wskazać konteksty filozoficzne

• zinterpretować początek utworu

 

• zinterpretować wiersz w kontekście filozofii egzystencjalnej i nietzscheańskiej tezy „Bóg umarł”

18. Współczesne piekło – brama Tadeusza Różewicza*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• opisać przestrzeń przedstawioną w wierszu

• wskazać aluzję literacką w wierszu Różewicza

 

• wskazać elementy groteski w wierszu Różewicza

 

• określić funkcję groteski w wierszu Różewicza

• omówić wykorzystanie nawiązań do Boskiej komedii Dantego w różnych tekstach literackich na przestrzeni epok

• zinterpretować znaczenie wizji piekła przedstawionych w obu tekstach

• zinterpretować symboliczne znaczenie bramy w kontekstach: religijnym, literackim, historycznym

19. Poetycki pomnik – Matka odchodzi Tadeusza Różewicza*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• zrelacjonować treść fragmentów

• wskazać środki językowe użyte we fragmentach i określić ich funkcję

• wypowiedzieć się na temat kreacji narratora i podmiotu lirycznego

• wskazać środki językowe użyte w podanych fragmentach

• wskazać w tekście cechy literatury funeralnej

• wskazać konteksty potrzebne do interpretacji utworu

• omówić sposób opisywania matki w podanych fragmentach

• omówić sposób przedstawienia emocji w podanych fragmentach

• określić funkcję środków językowych użytych w podanych fragmentach

• porównać język liryki z językiem prozy we fragmentach

 

• omówić sposób przedstawienia samotności osoby umierającej

• zinterpretować przesłanie wierszy

• omówić wykorzystanie toposu matki w różnych tekstach literackich na przestrzeni epok

20. Kartoteka Tadeusza Różewicza – wprowadzenie do analizy utworu (lektura uzupełniająca)

• wskazać w Kartotece cechy zaczerpnięte z tradycji dramaturgicznej

• omówić funkcję didaskaliów

• wskazać elementy oniryczne w utworze

• wskazać konteksty potrzebne do interpretacji utworu

• omówić funkcję fragmentarycznej kompozycji dramatu

• wyjaśnić znaczenie tytułu

• wyjaśnić, w jaki sposób Kartoteka realizuje założenia teatru otwartego

 

21. Wśród bohaterów Kartoteki (lektura uzupełniająca)

• wymienić bohaterów pojawiających się w utworze i wyjaśnić, jaką pełnią funkcję w dramacie

• omówić kreację postaci

• rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w tekście

• wskazać elementy groteski w dramacie

• wskazać konteksty potrzebne do interpretacji utworu

• określić funkcję środków językowych

• określić funkcję chóru

• określić funkcję groteski

• omówić funkcję didaskaliów

• omówić kreację Bohatera – przedstawionego w samotności i wśród innych postaci

 

• omówić sposób konstruowania postaci w dramacie

22. Kartoteka – diagnoza współczesności (lektura uzupełniająca)

• ułożyć życiorys Bohatera na podstawie informacji znajdujących się w tekście

• wskazać doświadczenia generacyjne, które dzielą bohaterów

• wskazać w tekście elementy języka propagandy

• wskazać konteksty historyczne, społeczne i literackie

• omówić stosunek Bohatera do świata

• omówić wpływ przeszłości na Bohatera

• wypowiedzieć się na temat nieufności Bohatera wobec języka

• omówić funkcję przestrzeni scenicznej w utworze

23. Kartoteka Tadeusza Różewicza – konteksty (lektura uzupełniająca)

• wymienić konteksty powiązane z utworem

• zaprezentować wybrane konteksty

• wskazać powiązania pomiędzy tekstem Kartoteki a kontekstami

• zinterpretować znaczenia wynikające z intertekstualnego odczytania utworu

• przeanalizować sposób przedstawienia podobnego motywu w Kartotece i przywołanych kontekstach

24. Obraz państwa totalitarnego w Roku 1984 George’a Orwella

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść powieści

• zaprezentować ministerstwa Oceanii i zakres ich działalności

• zaprezentować podział społeczny Oceanii i scharakteryzować przestrzeń, w której rozgrywa się akcja antyutopii

• wymienić i omówić sposoby sprawowania kontroli nad obywatelami

• wskazać konteksty potrzebne do interpretacji utworu

• omówić rolę Emmanuela Goldsteina w procesie kreacji państwa totalitarnego

• omówić funkcję konfliktów zbrojnych w procesie kształtowania się państwa totalitarnego

 

 

• wypowiedzieć się na temat relacji międzyludzkich w państwie totalitarnym

• przywołać i omówić konteksty kulturowe, historyczne i społeczno-polityczne

25. Kondycja człowieka i człowieczeństwo w warunkach państwa totalitarnego

(lektura obowiązkowa)

• scharakteryzować Winstona i Julię

• zaprezentować, na czym polega wolność według Winstona i jak postrzega ją Julia

• zaprezentować, na czym polega bunt bohaterów

• wskazać konteksty potrzebne do interpretacji utworu

• wyjaśnić przyczyny różnych sposobów postrzegania wolności przez bohaterów

• omówić koncepcję człowieczeństwa na podstawie ostatniej rozmowy Winstona z O’Brienem

• przywołać konteksty literackie dotyczące człowieczeństwa i wolności

• zinterpretować słowa Winstona

• zinterpretować zakończenie powieści

• podjąć dyskusję na temat człowieczeństwa w kontekście utworu

26. Językowy obraz świata – nowomowa w Roku 1984 Orwella

(lektura obowiązkowa)

• wyjaśnić, na czym polega kontrola nad przeszłością

• scharakteryzować nowomowę

• wyjaśnić, na czym polega dwójmyślenie

• wyjaśnić funkcję redukcji słownictwa w procesie indoktrynacji

• omówić funkcję kontroli przeszłości w państwie totalitarnym

• w kontekście lektury wyjaśnić znaczenie słów Ludwiga Wittgensteina

• podjąć dyskusję na temat tezy głoszącej, że granice naszego języka są granicami naszego świata

27. Rok 1984 George’a Orwella – konteksty

• porównać metody przesłuchań opisane w Roku 1984 z metodami śledczymi przedstawionymi w Innym świecie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

• przywołać obrazy antyutopii w znanych sobie filmach

• zaprezentować literackie obrazy władzy totalitarnej w znanych sobie tekstach literackich

• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny

 

• przeanalizować plakaty propagandowe i porównać je z obrazem świata przedstawionym przez Orwella

• omówić adaptacje książki Orwella

28. Motyw utopii w literaturze

 

• wymienić utwory, w których zawarty jest motyw utopii

• rozpoznać i skategoryzować realizacje motywu utopii w opisanych utworach

• omówić różne sposoby przedstawiania utopii w utworach literackich

• interpretować motyw utopi w odniesieniu do kontekstów: historycznego,  społecznego i politycznego

• przeanalizować sposób ukazania utopii w utworach literackich

29. Kto przyniesie światu moralne ocalenie? – Traktat moralny Czesława Miłosza (lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść wiersza

• wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego

• określić tematykę Traktatu moralnego

• omówić kreację podmiotu lirycznego

• wskazać w tekście postawę, którą zaleca poeta wobec wszelkich idei, teorii, programów

• wskazać wykorzystane w utworze zabiegi retoryczne

• wyjaśnić, w jaki sposób została przedstawiona relacja człowiek – historia

• omówić zaproponowany przez podmiot liryczny sposób ocalenia moralnego

 

• zinterpretować zakończenie traktatu

• omówić funkcję zabiegów retorycznych

30. Odezwa do rządzących – Który skrzywdziłeś Czesława Miłosza*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• przedstawić sytuację liryczną

• wskazać adresata utworu

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• przedstawić zawartą w utworze koncepcję artysty i sztuki

• omówić funkcję zastosowanej w utworze liryki apelu

• wskazać konteksty literackie odnoszące się do roli poety w zbiorowości

• zinterpretować ostatni wers utworu

• zinterpretować przesłanie utworu

 

• podjąć dyskusję na temat aktualności wiersza

31. Ars poetica? Czesława Miłosza – dialog z tradycją*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• zrelacjonować treść wiersza

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• wskazać w tekście fragmenty mówiące o problemach związanych z aktem tworzenia dzieła literackiego

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw poety

 

• omówić sposób przedstawienia artysty w wierszu

• wyjaśnić, jaka, według podmiotu lirycznego, powinna być relacja między formą a treścią dzieła

• scharakteryzować język wywodu poetyckiego

• wskazać konteksty dotyczące ujęcia motywu ars poetica

• omówić sposób przedstawienia motywu poety w różnych utworach literackich

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

32. O społecznej i intymnej roli języka – Moja wierna mowo Czesława Miłosza*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• zrelacjonować treść wiersza

• wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• wskazać konteksty potrzebne do interpretacji utworu

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw ojczyzny

 

• omówić kontekst historyczny utworu

• omówić kontekst biograficzny utworu

• omówić powiązania pomiędzy kontekstem biograficznym i historycznym a treścią utworu

• omówić sposób przedstawienia motywu ojczyzny w różnych utworach literackich

• zinterpretować metaforykę utworu

• zinterpretować ostatnią strofę wiersza

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

33. Odwrócony topos raju – Nad strumieniem Czesława Miłosza*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• przedstawić sytuację liryczną

• określić rodzaj liryki

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w tekście

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw raju

• określić funkcję środków językowych

• omówić sposób przedstawienia natury w wierszu

• wyjaśnić, na czym polega paradoksalny charakter piękna

• omówić odwołanie do motywu raju w utworze

• wskazać konteksty literackie dotyczące kreacji świata

• zinterpretować zakończenie utworu

• omówić sposób przedstawienia motywu raju w różnych utworach literackich

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

34. Poetycki obraz Apokalipsy – U wrót doliny Zbigniewa Herberta*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• przedstawić sytuację liryczną

• wskazać kontekst biblijny

• zaprezentować różne postawy ludzkie wobec nieuniknionego

 

• omówić kreację podmiotu lirycznego

• określić rodzaj stylów językowych zestawionych ze sobą w utworze

• wskazać kontekst historyczny – II wojnę światową, obozy koncentracyjne

• wskazać konteksty kulturowe

• omówić znaczenie czasu i przestrzeni w wierszu

• omówić stosunek bohaterów wiersza do innych ludzi, zwierząt i przedmiotów

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw sądu ostatecznego

 

• omówić sposób przedstawienia motywu sądu ostatecznego w różnych utworach literackich

• wypowiedzieć się na temat uniwersalnej wymowy wiersza

 

35. Konfrontacja dwóch koncepcji sztuki – Apollo i Marsjasz Zbigniewa Herberta*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• przedstawić sytuację liryczną

• zrelacjonować mit o Apollu i Marsjaszu

• określić rodzaj liryki

• określić, jaką koncepcję sztuki symbolizuje Apollo, a jaką – Marsjasz

• rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w tekście

• omówić kreację Apolla w wierszu Herberta

• omówić sposób przedstawienia Marsjasza

• omówić funkcję kontrastowego zestawienia Apolla i Marsjasza

• omówić funkcję cierpienia w wierszu

 

• zinterpretować początkowe wersy utworu

• zinterpretować zakończenie wiersza

 

• wypowiedzieć się na temat dwóch koncepcji sztuki przedstawionych w wierszu

36. Dlaczego klasycy Zbigniewa Herberta* – manifest artystyczny poety

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• przedstawić sytuację liryczną

• określić rodzaj liryki

wskazać części kompozycyjne utworu

• zaprezentować kontekst historyczny wiersza

• rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w tekście

• wypowiedzieć się na temat postawy Tukidydesa

• skonfrontować ze sobą postawy Tukidydesa i współczesnych dowódców

• określić artystyczne credo poety poprzez udzielenie odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule

• zinterpretować ostatnią strofę

 

• podjąć dyskusję na temat roli i zadań sztuki w kontekście utworu

*37. Refleksje na temat historii i kultury – Akropol Zbigniewa Herberta*

 

*W podstawie programowej wybrany esej tego poety jest wskazany jako obowiązkowy.

• zrelacjonować treść eseju

• wskazać cechy gatunkowe eseju w tekście

• rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w tekście

• omówić, opisane przez Herberta, doświadczenie podróży

• wyjaśnić, na czym polegały obawy poety przed konfrontacją z Akropolem

• określić funkcję środków językowych użytych w tekście

• zinterpretować tytuł zbioru Labirynt nad morzem

• omówić refleksje poety na temat współczesnego oglądu sztuki greckiej

38. O postawie wyprostowanej – Przesłanie Pana Cogito

• określić sytuację liryczną w wierszu

• wskazać adresata lirycznego

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• wskazać konteksty filozoficzne w odniesieniu do kreacji podmiotu lirycznego

• na podstawie wiersza stworzyć kodeks moralny człowieka wyprostowanego

• określić funkcję wykorzystanych w wierszu kontekstów kulturowych

• określić funkcję wykorzystanych w wierszu środków językowych

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw mędrca

• zinterpretować metaforykę wiersza

 

• omówić sposób przedstawienia motywu mędrca w różnych utworach literackich

39. Poeta w czasie wojennym – Raport z oblężonego miasta Zbigniewa Herberta

• zaprezentować sytuację liryczną przedstawioną w utworze

• omówić kreację podmiotu lirycznego

• odnieść treść wiersza do tytułowej formy raportu

• wskazać konteksty historyczne w wierszu

• omówić sytuację egzystencjalną człowieka żyjącego w oblężonym mieście

• omówić sposób przedstawienia kronikarza w wierszu Herberta i Dżumie Alberta Camusa

• omówić funkcję kontekstów historycznych w wierszu

• zinterpretować metaforę oblężenia w kontekście innych utworów literackich

• porównać sposób przedstawienia oblężenia w wierszu Herberta i Dżumie Alberta Camusa, uwzględniając konteksty filozoficzne

40. Poetycka pokuta – Rehabilitacja Wisławy Szymborskiej*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe.

zrelacjonować treść wiersza

 

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego, uwzględniając kontekst biograficzny

• rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w tekście

• omówić topos błazna w odniesieniu do wcześniej poznanych lektur

• określić funkcję środków językowych użytych w tekście

• zinterpretować zakończenie wiersza

• zinterpretować wiersz w kontekście historycznym i w odniesieniu do prawd uniwersalnych

 

41. Człowiek wobec natury – Rozmowa z kamieniem Wisławy Szymborskiej*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe.

• wymienić cechy charakterystyczne dla twórczości Wisławy Szymborskiej

• zrelacjonować treść wiersza

• omówić kompozycję wiersza

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• omówić specyfikę twórczości Wisławy Szymborskiej

• omówić funkcję powtórzeń

• wypowiedzieć się na temat wyłaniającego się z utworu obrazu człowieka

• zinterpretować sformułowane przez kamień argumenty

 

• podjąć dyskusję na temat zawartej w wierszu koncepcji człowieczeństwa

42. Poetycki akt kreacji – Radość pisania Wisławy Szymborskiej*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe.

• opisać świat wykreowany przez poetkę

• omówić kreację podmiotu lirycznego

• wskazać środki językowe służące do wykreowania efektu plastyczności i zmysłowości

• porównać zaprezentowany w wierszu świat poetycki ze światem realnym

• omówić motyw poety kreatora w odniesieniu do wiersza i innych utworów literackich

• zinterpretować metaforykę wiersza

• zinterpretować tytuł utworu

• zinterpretować puentę utworu

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

43. Filozoficzny namysł nad człowiekiem – Monolog dla Kasandry Wisławy Szymborskiej*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe.

• zaprezentować sytuację liryczną

• wskazać fragmenty nawiązujące do mitologicznego źródła

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego w odniesieniu do kontekstu mitologicznego

• omówić kompozycję wiersza

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw Kasandry

• wskazać środki językowe użyte w tekście

• zaprezentować i zinterpretować wnioski Kasandry na temat jej postawy

• odnieść przesłanie wiersza do kontekstów filozoficznych

• omówić funkcję środków językowych użytych w tekście

• zinterpretować obecne w utworze przeciwstawienia jaoni

• przeanalizować stosunek Kasandry do umiejętności jasnowidzenia

• zinterpretować zakończenie wiersza

 

• omówić sposób przedstawienia motywu Kasandry w różnych utworach literackich

44. Namysł nad sztuką zideologizowaną – Miniatura średniowieczna Wisławy Szymborskiej*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe.

• omówić sytuację liryczną w wierszu

• wskazać elementy opisanej w wierszu feudalnej rzeczywistości

• określić rodzaj liryki

• odnaleźć w wierszu zarzuty wobec sztuki podporządkowanej konkretnej wizji świata

• wskazać konteksty kulturowe i historyczne

• omówić funkcję idealizacji świata

• omówić funkcję użytych w tekście środków językowych

• zaprezentować uniwersalną wymowę wiersza

• odnieść problematykę wiersza do znanych sobie kontekstów literackich i kulturowych

 

• podjąć dyskusję na temat zasadności istnienia sztuki zideologizowanej

45. Życie jako przedstawienie Życie na poczekaniu Wisławy Szymborskiej*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe.

• zaprezentować sytuację liryczną wiersza

• wskazać sformułowania związane z teatrem

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• wypowiedzieć się na temat zapisanej w utworze wizji roli człowieka w świecie

• zaprezentować utwory, w których pojawia się topos theatrum mundi

• zinterpretować funkcję odwołań do teatru w wierszu

• zinterpretować zakończenie wiersza

 

• omówić sposób przedstawienia toposu theatrum mundi w różnych utworach literackich

46. Namysł nad fenomenem zła – Nienawiść Wisławy Szymborskiej*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe.

• wskazać przedstawione w wierszu przyczyny istnienia nienawiści i skutki jej działań

• wskazać środki językowe użyte w tekście

• scharakteryzować tytułową nienawiść

• wskazać konteksty historyczne i społeczne, które łączą się z problematyką utworu

• określić funkcję środków językowych

• odnieść problematykę wiersza do zakończenia Dżumy Alberta Camusa

• omówić funkcję zastosowanej w wierszu ironii

• zinterpretować metaforykę wiersza

• zinterpretować zakończenie utworu

• sformułować uniwersalne przesłanie wiersza

 

47. Kochankowie jako motyw literacki – *** [Jestem Julią…] Haliny Poświatowskiej*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe.

• zaprezentować sytuację liryczną w wierszu

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego

• wskazać środki językowe użyte w tekście

• wskazać utwory, w których pojawia się motyw kochanków

• omówić sposób przeżywania miłości przez podmiot liryczny

• omówić sposób mówienia o miłości – w kontekście biologicznym i kulturowym

• omówić tragizm podmiotu lirycznego

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw kochanków

• zinterpretować znaczenie specyficznej kompozycji wiersza

 

• omówić sposób przedstawienia motywu kochanków w różnych utworach literackich

48. Śmierć i miłość w wierszu ***[Zawsze kiedy chcę żyć krzyczę…] Haliny Poświatowskiej*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe.

• zaprezentować sytuację liryczną w wierszu

• określić rodzaj liryki

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotu lirycznego w kontekście biograficznym

• zaprezentować koncept, na podstawie którego poetka konstruuje swój wiersz

• omówić sposób przedstawienia motywów miłości i śmierci w wierszu

• zaprezentować utwory, w których pojawia się topos vanitas

• zinterpretować użytą w wierszu grę słów

• zinterpretować puentę utworu

 

• omówić sposób przedstawienia toposu vanitas w różnych utworach literackich

49. Estetyka kiczu i przestrzeń sacrum w Karuzeli z madonnami Mirona Białoszewskiego*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• zaprezentować sytuację liryczną przedstawioną w wierszu

• określić rodzaj liryki

• zaprezentować kolorystykę zawartą w wierszu

• wskazać fragmenty, w których język literacki łączy się z językiem potocznym

• wskazać w wierszu fragmenty charakterystyczne dla poezji lingwistycznej

• wyjaśnić, kim są madonny w wierszu Białoszewskiego

• wskazać konteksty literackie, kulturowe i religijne w wierszu

• wskazać utwory, w których pojawia się motyw Madonny

• omówić sposób przedstawienia ruchu karuzeli w utworze

• omówić funkcję kolorystyki zawartej w wierszu

• wyjaśnić, w jaki sposób został w wierszu osiągnięty efekt melodyjności

• omówić funkcję łączenia języka literackiego z potocznym

• omówić funkcję kontekstów literackich, kulturowych i religijnych w wierszu

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw Madonny

• odnaleźć motyw karuzeli w innych utworach literackich i omówić sposób jego wykorzystania

 

• omówić sposób przedstawienia motywu Madonny w różnych utworach literackich

50. Sakralizacja codzienności – Podłogo błogosław Mirona Białoszewskiego*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• wskazać w wierszu zwroty należące do sfery sacrum i profanum

• wskazać adresata wiersza

• wskazać parafrazy i motywy biblijne w wierszu

• wskazać konteksty kulturowe i religijne

 

• wskazać utwory, w których pojawia się motyw codzienności

• omówić funkcję parafraz i motywów biblijnych w wierszu

• omówić warstwę brzmieniową wiersza

• wyjaśnić, na czym polega poetycka deklaracja Białoszewskiego

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw codzienności

• na podstawie fragmentów tekstów zamieszczonych w podręczniku wypowiedzieć się na temat symbolicznej funkcji przedmiotów codziennego użytku

 

• omówić sposób przedstawienia motywu codzienności w różnych utworach literackich

51. namuzowywanie – deklaracja poetycka Mirona Białoszewskiego*

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• wyjaśnić znaczenie neologizmów użytych w wierszu

• na podstawie wiersza sformułować prośbę, z jaką podmiot liryczny zwraca się do muzy

• dokonać analizy słowotwórczej neologizmów, utworzonych przez Białoszewskiego

• wskazać konteksty literackie odnoszące się do wykorzystania motywu muzy

• wyjaśnić, na czym polega lingwistyczny charakter wiersza

• wskazać związek pomiędzy budową neologizmów a problematyką wiersza

• wyjaśnić, z czego wynika żartobliwy charakter wiersza namuzowywanie

• zinterpretować motyw muzy użyty w wierszu i w kontekście mitologicznym

• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza

52. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia

• uporządkować informacje zawarte w tekście

• przetworzyć informacje zawarte w tekście

• rozpoznać główny problem w tekście

• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autorki

• przedstawić i uzasadnić własne sądy

• podjąć polemikę z tezami postawionymi przez autorów

53. Interpretacja tekstu – ćwiczenia

• odczytać wskazówki dotyczące interpretacji tekstu

• zinterpretować tekst według podanych wskazówek

• wyjaśnić, czym są konteksty: literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy, religijny, filozoficzny, egzystencjalny

• określić rolę kontekstów w odczytaniu sensu utworu

• omówić funkcję środków językowych w tekście

*54. Współczucie Sławomira Mrożka* – mechanizmy działania ludzkiej psychiki

 

*W podstawie programowej wybrane opowiadania tego twórcy są wskazane jako obowiązkowe.

• zrelacjonować treść opowiadania

• określić rodzaj narracji

• wypowiedzieć się na temat narratora

• określić problematykę opowiadania

• wskazać elementy ironii i groteski w utworze

• określić funkcję ironii i groteski w utworze

• wskazać nawiązania do egzystencjalizmu

• zinterpretować puentę opowiadania

• omówić obraz ludzkiej natury, który wyłania się z utworu

• podjąć polemikę z przesłaniem utworu

*55. Realne i metaforyczne więzienie w opowiadaniu Mój przyjaciel nieznajomy Sławomira Mrożka*

 

*W podstawie programowej wybrane opowiadania tego twórcy są wskazane jako obowiązkowe.

• zrelacjonować treść opowiadania

• określić rodzaj narracji

• scharakteryzować narratora

• określić problematykę opowiadania

• wskazać środki językowe użyte w tekście

• wskazać ironię

• wskazać konteksty społeczno-polityczne i kulturowe

• określić funkcję środków językowych

• omówić funkcję zacytowanego fragmentu Hamleta Williama Szekspira

• wypowiedzieć się na temat postawy moralnej narratora

• określić funkcję ironii w tekście

• omówić symboliczne znaczenie gołębia

• zinterpretować zakończenie utworu

• zinterpretować tytuł opowiadania

• zinterpretować utwór w kontekście państwa totalitarnego

• odnieść symboliczne znaczenie gołębia do problematyki utworu

• omówić różne sposoby ukazania motywu szatana w różnych tekstach kultury

56. i 57. Dramat o rodzinie i społeczeństwie – Tango Sławomira Mrożka

(lektura obowiązkowa)

• opisać przestrzeń sceniczną

• zrelacjonować treść dramatu

• scharakteryzować bohaterów dramatu

• zaprezentować bohaterów dramatu jako reprezentantów grup społecznych

 

• wyjaśnić, na czym polega odwrócenie ról w świecie Tanga

• omówić wyłaniający się z dramatu obraz rodziny i stosunków międzyludzkich

• omówić relacje pomiędzy członkami rodziny a Edkiem w kontekście problematyki społecznej

• omówić postawy poszczególnych członków rodziny jako reprezentantów różnych postaw społecznych

• zinterpretować utwór jako dramat rodzinny

• zinterpretować tytuł utworu

• zinterpretować zakończenie utworu jako parabolę polityczną

 

58. Obraz buntu w Tangu Sławomira Mrożka

(lektura obowiązkowa)

• zdefiniować pojęcie buntu

• wymienić cechy bohatera romantycznego

• scharakteryzować Artura

• wskazać cechy bohatera romantycznego w Arturze

• wskazać cechy stylu romantycznego w wypowiedziach Artura

• wskazać elementy groteskowe w utworze

• wskazać konteksty literacki i historycznoliteracki

• wyjaśnić przyczyny niezgody Artura na zastaną rzeczywistość

• omówić funkcję narzuconego przez Artura ceremoniału

• porównać wypowiedzi Artura do monologów Konrada, wskazać podobieństwa i różnice pomiędzy nimi

• omówić funkcję groteski w utworze

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw buntu

• omówić tragizm Artura

 

• omówić sposób przedstawienia motywu buntu w różnych utworach literackich

59. Wokół Tanga Sławomira Mrożka

(lektura obowiązkowa)

• przedstawić trzy tańce opisane w: Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza, Weselu Stanisława Wyspiańskiego i Tangu Sławomira Mrożka

• porównać trzy tańce przedstawione w różnych tekstach literackich: Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza, Weselu Stanisława Wyspiańskiego i Tangu Sławomira Mrożka

• omówić portrety polskiej inteligencji w różnych tekstach kultury

• porównać sposoby ukazania konfliktów społecznych w różnych tekstach literackich

• zinterpretować plakat Andrzeja Pągowskiego

 

• wypowiedzieć się na temat trudnych wyborów młodego bohatera w różnych tekstach literackich i filmowych

*60. Wypełnić czytelnym pismem, Tłum, który tłumi i tłumaczy Stanisława Barańczaka* – gry językowe poety

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• wymienić wyrażenia, zwroty i formy językowe charakterystyczne dla języka urzędowego oraz sformułowania charakterystyczne dla stylu poetyckiego w Wypełnić czytelnym pismem

• wskazać wyrazy i sformułowania charakteryzujące tłum w wierszu Tłum, który tłumi i tłumaczy

 

• określić problematykę utworów

• wypowiedzieć się na temat sposobu traktowania człowieka w państwie totalitarnym w kontekście wierszy

• wskazać paradoks w wierszu Tłum, który tłumi i tłumaczy

• wskazać elementy poetyki lingwistycznej w omawianych utworach

• odnieść treść wierszy do kontekstu historycznego – rzeczywistości PRL-u

• wyjaśnić funkcję paradoksu w wierszu Tłum, który tłumi i tłumaczy

• zinterpretować zakończenia utworów

• podjąć dyskusję na temat uniwersalności omawianych wierszy

• omówić funkcję niejednorodności stylistycznej wiersza

• analizować warstwę językową wiersza

*61. i 62. Skargi do Pana Boga – Drogi kąciku porad i Widokówka z tego świata Stanisława Barańczaka*

 

*W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe.

• zrelacjonować treść wierszy

• wskazać adresatów lirycznych wierszy

• wypowiedzieć się na temat kreacji podmiotów lirycznych w wierszach

• omówić kompozycję utworów

• określić problematykę utworów

• wskazać teksty literackie, w których pojawia się motyw rozmowy człowieka z Bogiem

• omówić sposób przedstawienia świata i człowieka w wierszach

• omówić różne postawy bohaterów literackich wobec Boga

• zinterpretować zakończenia utworów

• zinterpretować tytuł wiersza Widokówka z tego świata

• przeanalizować stronę graficzną wiersza Drogi kąciku porad

 

*63. Straszny i śmieszny obraz PRL-u. Mała apokalipsa Tadeusza Konwickiego

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść utworu

• omówić świat przedstawiony w powieści

• opisać przedstawioną w utworze rzeczywistość PRL-u

• wypowiedzieć się na temat narracji

• wskazać elementy autobiograficzne w utworze

• scharakteryzować bohaterów pod kątem ich postaw i stosunku do ustroju

• wypowiedzieć się na temat funkcji nieokreślonego czasu i przestrzeni w powieści

• omówić symbolikę przestrzeni w powieści

 

*64. i 65. Wędrówka w poszukiwaniu odpowiedzi – Mała apokalipsa Tadeusza Konwickiego

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować etapy wędrówki bohatera-narratora

• scharakteryzować bohatera-narratora

• wskazać toposy i motywy literackie wykorzystane w kreacji przestrzeni

• wskazać elementy katastroficzne w powieści

• omówić motywy działania bohatera

• wskazać konteksty biblijne i omówić ich funkcję

• wypowiedzieć się na temat symbolicznego znaczenia wędrówki bohatera

• zinterpretować znaczenie tytułu

• podjąć dyskusję na temat roli paradygmatu polskiej kultury tyrtejskiej w powieści

*66. Mała apokalipsa Tadeusza Konwickiego w dialogu z tekstami kultury

• wskazać utwory, w których pojawiają się podobne wątki i motywy

• zaprezentować różne ujęcia motywu samobójstwa w tekstach literackich

• omówić sposób ukazania motywu miłości w rzeczywistości państwa totalitarnego w Małej Apokalipsie i Mistrzu i Małgorzacie Bułhakowa oraz w innych tekstach kultury

• porównać obraz i funkcję przestrzeni w powieści Konwickiego i Procesie Franza Kafki

 

• omówić, jaką funkcję pełni szpital psychiatryczny w powieściach Mała Apokalipsa oraz Mistrz i Małgorzata

 

*67. Krytyczne czytanie tekstu – ćwiczenia

• uporządkować informacje zawarte w tekście

• przetworzyć informacje zawarte w tekście

• rozpoznać główny problem w tekście

• sformułować argumenty potwierdzające stanowisko autorki

• przedstawić i uzasadnić własne sądy

• podjąć polemikę z tezą artykułu

68. Realizm i symbolika stanu wojennego – Raport o stanie wojennym Marka Nowakowskiego

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść opowiadania

• zaprezentować kontekst historyczny

• wypowiedzieć się na temat narracji

• omówić kreację postaci

• wymienić, jakie środki językowe zostały użyte w tekście

• wskazać elementy symboliczne i omówić ich znaczenie

• omówić funkcję środków językowych

• omówić sposób realizacji założeń małego realizmu w opowiadaniu

• zinterpretować tytuł opowiadania

• zinterpretować znaczenia niedosłowne w opowiadaniu

• zinterpretować symboliczne znaczenie zdjęcia Chrisa Niedenthala

 

69. Edek w nowej rzeczywistości – Górą Edek Marka Nowakowskiego

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść opowiadania

• scharakteryzować bohaterów opowiadania

• omówić kreację bohaterów

• wypowiedzieć się na temat narracji

• wskazać konteksty: społeczno-obyczajowy i literacki

• omówić funkcję nawiązań do Tanga Sławomira Mrożka

• omówić kontekst społeczno-obyczajowy lat 90. XX wieku

• wyjaśnić symboliczny sens sceny na parkingu

• zinterpretować tytuł

• omówić konteksty: społeczno-obyczajowy i literacki

*70. i 71. Wieża Gustawa Herlinga-Grudzińskiego – studium samotności (lektura uzupełniająca)

• zrelacjonować treść opowiadania

• wskazać plany czasowe w opowiadaniu

• wypowiedzieć się na temat narracji opowiadania

• omówić kompozycję utworu

• zaprezentować utwory, w których pojawia się motyw samotności

• wypowiedzieć się na temat drogi Lebbroso do zaakceptowania swojej samotności

• omówić kompozycyjną funkcję motywu pielgrzyma świętokrzyskiego

• wypowiedzieć się na temat parabolicznej wymowy utworu

• zinterpretować symboliczne znaczenie wieży

• porównać stosunek do samotności bohaterów opowiadania – Lebbrosa i nauczyciela z Turynu

• zinterpretować znaczenie tytułu

• omówić sposób przedstawienia motywu samotności w różnych tekstach kultury

*72. i 73. Rozważania o cierpieniu w Dzienniku pisanym nocą Gustawa Herlinga-Grudzińskiego*

 

*W podstawie programowej należy omówić wybrany esej wskazanych autorów, w tym Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.

• zrelacjonować treść fragmentu

• wymienić utwory, w których pojawia się motyw cierpienia

 

• wypowiedzieć się na temat struktury eseju

• wskazać cechy gatunkowe eseju

• wskazać analogie literackie, kulturowe i filozoficzne, które stały się osią tekstu

 

• omówić sposób interpretacji tekstów literackich i filozoficznych w Dzienniku pisanym nocą

• omówić funkcję kompozycyjną przedostatniego akapitu fragmentu

 

• omówić sposób przedstawienia motywu cierpienia w różnych utworach literackich

• podjąć dyskusję na temat roli cierpienia w ludzkim życiu

*74., 75. i 76. W poszukiwaniu bliskości drugiego człowieka – Antygona w Nowym Jorku Janusza Głowackiego

• zrelacjonować treść dramatu

• zaprezentować miejsce akcji dramatu

 

• scharakteryzować bohaterów dramatu w kontekście losu emigranta i kryzysu bezdomności

• omówić relacje pomiędzy bohaterami

• wskazać utwory, w których pojawia się motyw domu

 

• omówić funkcję przestrzeni w dramacie

• omówić rolę Policjanta

• wskazać elementy tragiczne i komiczne w dramacie i określić ich funkcję

• wypowiedzieć się na temat funkcji czekania w dramacie

• porównać Antygonę w Nowym Jorku i Antygonę Sofoklesa

• wypowiedzieć się na temat fatum w obu dramatach

• zinterpretować ostatnie słowa Policjanta

 

• omówić funkcję aluzji literackiej w dramacie

• omówić sposób przedstawienia motywu domu w różnych tekstach kultury, uwzględniając szerokie konteksty

77. i 78. Tęsknota za mitem – Madame Antoniego Libery

• zrelacjonować treść powieści

• określić świat przedstawiony powieści

 

• wypowiedzieć się na temat narratora

• scharakteryzować Madame

• określić kompozycję powieści i omówić jej funkcję

• wskazać kontekst historyczno-obyczajowy w powieści

• wypowiedzieć się na temat symbolicznego charakteru postaci Madame

• omówić proces mitologizacji pozyskanych informacji na temat Madame

• zaprezentować obraz szkoły i wypowiedzieć się na temat jego realistycznego charakteru

• omówić funkcję kontekstów wykorzystanych w powieści

• zinterpretować scenę pożegnania ucznia z nauczycielką

 

• wypowiedzieć się na temat potrzeby mityzacji rzeczywistości

 

79. Madame – wśród znaków kultury

• wymienić etapy dojrzewania bohatera

• wymienić cechy powieści inicjacyjnej

 

• wskazać cechy powieści inicjacyjnej w utworze

• wskazać utwory, w których pojawia się motyw młodości

• omówić sposób przedstawienia relacji uczeń – nauczyciel w powieści Libery i innych tekstach kultury

• wypowiedzieć się na temat sposobu ukazania postaci tajemniczej kobiety w Madame i innych tekstach kultury

• omówić sposób przedstawienia młodości w powieści

• wypowiedzieć się na temat funkcji pamięci w przedstawianiu przeszłości, odwołując się do Madame i innych tekstów literackich

 

• omówić sposób przedstawienia motywu młodości w różnych utworach literackich

80. i 81. Beskidzki realizm magiczny – Miejsce Andrzeja Stasiuka

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść opowiadania

• określić rodzaj narracji w utworze

• wypowiedzieć się na temat narratora

• zaprezentować różne płaszczyzny czasowe przedstawione w opowiadaniu

• wskazać w tekście środki językowe

• wskazać cechy realizmu magicznego w utworze

• wskazać konteksty potrzebne do interpretacji utworu

• omówić funkcję przedstawienia różnych perspektyw czasowych w utworze

• wypowiedzieć się na temat sposobu postrzegania przestrzeni w opowiadaniu

• omówić rolę natury w opowiadaniu

• omówić funkcję środków językowych użytych w tekście

 

• zinterpretować tytuł utworu

• wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawienia motywu przemijania w opowiadaniu

• omówić funkcję kontekstów przywołanych w utworze

82. i 83. Samotność i wyobcowanie – Profesor Andrews w Warszawie Olgi Tokarczuk

(lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść opowiadania

• określić narrację w utworze

• omówić świat przedstawiony, uwzględniając kontekst historyczny

• wypowiedzieć się na temat kreacji tytułowego bohatera

• wskazać konteksty historyczne i literackie

• wskazać symbole występujące w opowiadaniu i omówić ich funkcję

• omówić przyczyny zagubienia bohatera w Warszawie

• omówić funkcję kontekstu literackiego

• zaprezentować utwory, w których pojawia się topos labiryntu

• omówić symboliczne znaczenie toposu labiryntu w opowiadaniu

• zinterpretować zakończenie utworu

 

• omówić sposób przedstawienia toposu labiryntu w różnych utworach literackich

84. i 85. Spotkanie z innością – Podróże z Herodotem Ryszarda Kapuścińskiego (lektura obowiązkowa)

• zrelacjonować treść fragmentu

• wskazać różnice kulturowe pomiędzy reporterem a spotkanymi ludźmi

 

• zaprezentować zdanie Kapuścińskiego na temat istoty zawodu reportera

• scharakteryzować język, którym posługuje się autor

• omówić funkcję Dziejów Herodota w reportażu Kapuścińskiego

• omówić sposób przedstawienia inności przez Kapuścińskiego

• omówić funkcję fragmentów autobiograficznych

• wypowiedzieć się na temat znaczeń wędrówki w różnych epokach

 

• omówić ujęcia motywu podróży w różnych utworach literackich

 

WSPÓŁCZESNOŚĆ – KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE

86. Od informacji do dezinformacji

• definiować zjawisko dezinformacji

 

• omówić funkcję fake newsów w procesie dezinformacji

• wskazać różnice pomiędzy dezinformacją a kłamstwem

• rozpoznać fake newsy

• zaprezentować strategie odróżniania fake newsów od rzetelnych informacji

• wyjaśnić, na czym polega nierzetelność wskazanych wypowiedzi

• wyjaśnić, w jaki sposób dezinformacja przyczynia się do manipulowania informacją i opinią publiczną

 

• rozpoznać manipulację medialną w podanym przykładzie i wyjaśnić jej mechanizm

 

87. Kompetencje językowe i komunikacyjne – ćwiczenia

• posługiwać się nowo poznaną terminologią

• wykorzystywać teorię do rozwiązywania zadań

 

• poszerzać swoją świadomość językową

• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę językową

• wykorzystywać wiedzę językową przy analizie tekstów literackich

WSPÓŁCZESNOŚĆ – TWORZENIE WYPOWIEDZI Z ELEMENTAMI RETORYKI

88.

Reklama w wymiarze pragmatycznym i etycznym

• określić cel reklamy i wymienić jej formy

• wymienić techniki perswazyjne, stosowane w reklamie

 

• wskazać charakterystyczne cechy języka reklamy

• zaprezentować techniki tworzenia sloganów

• rozpoznać argumenty retoryczne, stosowane w tekście reklamowym

• wskazać techniki manipulacyjne, stosowane w reklamie

• rozpoznać techniki perswazyjne w reklamie

• zaprezentować i omówić obraz świata, przedstawiony w reklamie

• rozpoznać manipulację w tekstach reklamowych

• rozpoznać ukryte treści reklamowe

• analizować język wybranych reklam

• tworzy slogan reklamowy

 

• wypowiedzieć się na temat etycznego wymiary reklamy

 

89.

Nowomowa

• definiuje nowomowę

• wymienić podstawowe właściwości nowomowy

• wymienić zabiegi językowe, występujące w nowomowie

 

• wskazać literackie pochodzenie terminu

• wskazać właściwości nowomowy w podanych tekstach

• rozpoznać językowe cechy nowomowy w podanych przykładach

• wyjaśnić, na czym polegają językowe cechy nowomowy w podanych przykładach

• omówić funkcję sloganów w podanych przykładach

• uzasadnić, że podany tekst został napisany językiem nowomowy

 

• analizować teksty propagandowe i wyjaśnić, jak nowomowa może wpływać na odbiorcę

*90. Esej

 

• definiować esej

• wymienić najważniejsze cechy eseju

 

• wskazać cechy charakterystyczne języka eseju

 

• omówić założenia kompozycyjne eseju

• przygotować materiały do napisania eseju

• analizować problematykę podanego eseju

• analizować język podanego eseju

• tworzyć, poprawny pod względem językowym i kompozycyjnym, esej

*91.

Reportaż

• definiować reportaż

• wymienić najważniejsze cechy reportażu

 

• wskazać cechy reportażu w podanych przykładach

• wymienić i omówić odmiany reportażu

• rozpoznać odmiany reportażu

• zaprezentować założeniakompozycyjne reportażu

• rozpoznać cechy językowe reportażu

• omówić cele i funkcje reportażu

• omówić strukturę wskazanego reportażu

• zgromadzić materiały do napisania reportażu

• przeanalizować kompozycję wskazanych reportaży

• przeanalizować język podanego reportażu

• stworzyć poprawny pod względem językowym i kompozycyjnym reportaż

POWTÓRZENIE I PODSUMOWANIE WSZYSTKICH EPOK

92. Powtórzenie do matury – antyk

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

93. Powtórzenie do matury – Biblia

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

94. Powtórzenie do matury – średniowiecze

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

95. Powtórzenie do matury – renesans

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

96. Powtórzenie do matury – barok

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

97. Powtórzenie do matury – oświecenie

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

98. Powtórzenie do matury – romantyzm

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

99. Powtórzenie do matury – pozytywizm

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

100. Powtórzenie do matury – Młoda Polska

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

101. Powtórzenie do matury – dwudziestolecie międzywojenne

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

102. Powtórzenie do matury – wojna i okupacja

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

103., 104. i 105. Powtórzenie do matury – współczesność

• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i opinie

• wykorzystać najważniejsze konteksty

• wyciągnąć wnioski

• określić własne stanowisko

• poprawnie zinterpretować wymagany materiał

• właściwie argumentować

• uogólniać, podsumowywać i porównywać

• wskazać i wykorzystać konteksty

Autorka: Magdalena Lotterhoff

 

Uwaga: w wyniku uszczuplenia podstawy programowej, według przedstawionego rozkładu materiału, niewykorzystane godziny pozostają do decyzji nauczyciela.