Warunkiem koniecznym do uzyskania
klasyfikacji niezależnie od średniej ważonej jest
przystąpienie do wszystkich obowiązkowych form sprawdzania wiedzy oraz
zaliczenie wskazanych przez nauczyciela form sprawdzenia wiedzy i umiejętności
(np. praca klasowa lub sprawdzian lub wypowiedź ustna).
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny − Ponad słowami klasa 4. Edycja 2024
Prezentowane wymagania
edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny Lotterhoff,
będącym propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Ponad słowami
w klasie 4. Wymagania dostosowano do sześciostopniowej skali ocen.
* zakres rozszerzony
materiał obligatoryjny
materiał fakultatywny
|
Numer |
Wymagania na ocenę
dopuszczającą |
Wymagania na ocenę dostateczną |
Wymagania na ocenę dobrą |
Wymagania na ocenę bardzo
dobrą |
Wymagania na ocenę celującą |
|
Uczeń potrafi: |
Uczeń potrafi
to, co na ocenę dopuszczającą, oraz: |
Uczeń potrafi
to, co na ocenę dostateczną, oraz: |
Uczeń potrafi
to, co na ocenę dobrą, oraz: |
Uczeń potrafi
to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz: |
|
|
WSPÓŁCZESNOŚĆ – O EPOCE |
|||||
|
2. Współczesna rzeczywistość |
• określić początek epoki • wskazać wydarzenia historyczne oraz inne
czynniki, które ukształtowały epokę |
• zaprezentować najważniejsze wydarzenia w
powojennej historii Polski i omówić ich wpływ na kulturę |
• omówić zjawisko globalizacji • wypowiedzieć się na temat rewolucji
informatycznej i jej znaczenia we współczesnym świecie |
• wypowiedzieć się na temat funkcjonowania
demokracji i przestrzegania praw człowieka we współczesnym świecie |
• wypowiedzieć się na temat zjawiska
wielokulturowości we współczesnym świecie |
|
3. Filozofia
współczesna |
• wymienić
najważniejsze kierunki filozoficzne współczesności |
• zreferować założenia
współczesnych nurtów filozoficznych |
• omówić relacje
pomiędzy filozofią a rzeczywistością współczesną |
• porównać
współczesne nurty filozoficzne |
• podjąć
dyskusję na temat współczesnych nurtów filozoficznych |
|
4. i 5. Sztuka
współczesna |
• wymienić cechy dominujących w epoce stylów sztuki • omówić nowe formy artystyczne |
• rozpoznać na przykładach dominujące style sztuki
współczesnej • wymienić nazwiska najważniejszych twórców epoki i
rozpoznać ich dzieła • wskazać najważniejsze tendencje w historii kina
powojennego |
• wskazać najważniejsze tendencje we współczesnej
muzyce rozrywkowej i je omówić |
• wskazać dominujące tendencje w teatrze
współczesnym |
• przeanalizować wybrane dzieło sztuki na podstawie
podanych kryteriów |
|
WSPÓŁCZESNOŚĆ –
TEKSTY Z EPOKI |
|||||
|
6. Wprowadzenie do literatury współczesnej |
• wymienić tendencje we współczesnej literaturze
światowej |
• wskazać najważniejszych twórców literatury
światowej |
• wskazać najważniejsze tendencje w literaturze
polskiej i omówić ich związek z wydarzeniami historycznymi |
• wymienić i scharakteryzować tematy dominujące w
literaturze polskiej |
• omówić
wybrany trend literatury światowej |
|
7. Powieść‑świadectwo
– Droga donikąd Józefa Mackiewicza (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść poznanych fragmentów |
• wskazać realia historyczne opisane w powieści • wskazać cechy reportażu w powieści • wskazać konteksty historyczne |
• wskazać i omówić fragmenty opisujące życie
bohaterów w przestrzeni zsowietyzowanej |
• zinterpretować warstwę symboliczną
utworu |
• omówić kontekst
historyczny |
|
8. Bohaterowie
i ich wybory – Droga donikąd Józefa Mackiewicza (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować działania bohaterów |
• scharakteryzować bohaterów • omówić różne spojrzenia bohaterów na nową
polityczną rzeczywistość • wskazać konteksty społeczne, historyczne |
• zrekonstruować światopogląd bohaterów na
podstawie ich słów i zachowań |
• zinterpretować tytuł powieści |
• zaprezentować uniwersalną wymowę powieści |
|
9. i 10. Dżuma Alberta Camusa – różne
poziomy odbioru powieści (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść powieści |
• wskazać elementy powieści pozwalające traktować
ją jako parabolę • wskazać metaforyczne odczytania powieści |
• uzasadnić, w oparciu o tekst, możliwość
odczytania utworu jako opowieści o chorobie, wojnie, systemie totalitarnym,
ogólnym problemie zła w świecie |
• zinterpretować zakończenie utworu |
• omówić konteksty potrzebne do interpretacji
utworu |
|
11. i 12. Bohaterowie
w konfrontacji ze złem – Dżuma Alberta Camusa (lektura obowiązkowa) |
• scharakteryzować życie mieszkańców Oranu przed
dżumą i w trakcie epidemii |
• omówić postawy bohaterów wobec dżumy w znaczeniu
dosłownym i metaforycznym • wskazać konteksty potrzebne do interpretacji
utworu |
• zinterpretować historię Jeana Tarrou |
• rozpatrzyć postawę doktora Rieux w kontekście
filozofii egzystencjalnej |
• dokonać analizy kazań ojca Paneloux |
|
13. Dżuma Alberta Camusa – kształt artystyczny utworu |
• wskazać różne formy narracji w powieści |
• określić funkcję różnych form narracyjnych w
utworze |
• wypowiedzieć się na temat stosunku narratora do
orańczyków oraz bohaterów drugoplanowych |
• omówić funkcję uniwersalizacji czasu
i przestrzeni w powieści |
• analizować sposób
opisu miasta w powieści |
|
14. Motyw
zła w literaturze |
• wymienić utwory, w
których pojawił się motyw zła |
• rozpoznać i skategoryzować realizacje motywu zła
w opisanych utworach |
• omówić różne sposoby opisywania zła w utworach
literackich |
• przeanalizować sposób ukazania zła w
utworach literackich |
• omówić sposób
przedstawienia zła w tekście nieliterackim |
|
15.
Kreowanie
świata poprzez słowo – W środku życia Tadeusza Różewicza* *W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe. |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotu lirycznego • rozpoznać i
wskazać środki językowe użyte w wierszu |
• wykorzystywać odpowiednie
konteksty w interpretacji kreacji podmiotu lirycznego • omówić funkcję
środków językowych w budowaniu przesłania wiersza |
• zinterpretować
symbolikę noża i chleba w kontekście utworu • zinterpretować
zakończenie wiersza |
• dokonać
sfunkcjonalizowanej analizy wiersza |
|
|
16.
Dialog
z kulturą w wierszu Tadeusza Różewicza* *W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane
jako obowiązkowe. |
• przedstawić
sytuację liryczną • przytoczyć
kontekst mitologiczny – mit o Dedalu i Ikarze |
• wskazać
powiązania pomiędzy obrazem a wierszem |
• omówić
reinterpretację mitu dokonaną przez Pietera Bruegla • omówić
stosunek podmiotu lirycznego do Ikara w pierwszej i drugiej części wiersza •
określić funkcję środków językowych użytych w wierszu |
• zinterpretować
znaczenie tytułu |
• omówić
wykorzystanie toposu Ikara w różnych tekstach literackich na przestrzeni epok |
|
17. Poeta wobec
braku Boga – bez Tadeusza Różewicza* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• przedstawić
sytuację liryczną |
• wypowiedzieć
się na temat podmiotu lirycznego • wskazać
nawiązania biblijne obecne w wierszu |
• wskazać
konteksty filozoficzne |
• zinterpretować
początek utworu |
• zinterpretować
wiersz w kontekście filozofii egzystencjalnej i nietzscheańskiej tezy „Bóg
umarł” |
|
18. Współczesne
piekło – brama Tadeusza Różewicza* *W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe. |
• opisać
przestrzeń przedstawioną w wierszu • wskazać aluzję
literacką w wierszu Różewicza |
•
wskazać elementy groteski w wierszu Różewicza |
•
określić funkcję groteski w wierszu Różewicza • omówić
wykorzystanie nawiązań do Boskiej komedii Dantego w różnych tekstach
literackich na przestrzeni epok |
• zinterpretować
znaczenie wizji piekła przedstawionych w obu tekstach |
• zinterpretować
symboliczne znaczenie bramy w kontekstach: religijnym, literackim,
historycznym |
|
19. Poetycki
pomnik – Matka odchodzi Tadeusza Różewicza* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• zrelacjonować treść fragmentów • wskazać środki językowe użyte we fragmentach i określić
ich funkcję |
• wypowiedzieć się na temat kreacji narratora i
podmiotu lirycznego • wskazać środki językowe użyte w podanych
fragmentach • wskazać w tekście cechy literatury funeralnej • wskazać konteksty potrzebne do interpretacji
utworu |
• omówić sposób opisywania matki w podanych
fragmentach • omówić sposób przedstawienia emocji w podanych
fragmentach • określić funkcję środków językowych użytych w
podanych fragmentach • porównać język liryki z językiem prozy we
fragmentach |
• omówić sposób przedstawienia samotności osoby
umierającej • zinterpretować przesłanie wierszy |
• omówić wykorzystanie toposu matki w
różnych tekstach literackich na przestrzeni epok |
|
20. Kartoteka Tadeusza Różewicza – wprowadzenie do analizy
utworu (lektura uzupełniająca) |
• wskazać w Kartotece cechy
zaczerpnięte z tradycji dramaturgicznej |
• omówić funkcję didaskaliów • wskazać elementy oniryczne w utworze • wskazać konteksty potrzebne do
interpretacji utworu |
• omówić funkcję fragmentarycznej kompozycji
dramatu |
• wyjaśnić znaczenie tytułu |
• wyjaśnić, w jaki sposób Kartoteka realizuje
założenia teatru otwartego |
|
21. Wśród
bohaterów Kartoteki (lektura uzupełniająca) |
• wymienić bohaterów pojawiających się w utworze i wyjaśnić,
jaką pełnią funkcję w dramacie |
• omówić kreację postaci • rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w
tekście • wskazać elementy groteski w dramacie • wskazać konteksty potrzebne do
interpretacji utworu |
• określić funkcję środków językowych • określić funkcję chóru • określić funkcję groteski • omówić funkcję didaskaliów |
• omówić kreację Bohatera – przedstawionego w
samotności i wśród innych postaci |
• omówić sposób konstruowania postaci w dramacie |
|
22. Kartoteka
– diagnoza współczesności (lektura
uzupełniająca) |
• ułożyć życiorys Bohatera na podstawie
informacji znajdujących się w tekście |
• wskazać doświadczenia generacyjne,
które dzielą bohaterów • wskazać w tekście elementy języka
propagandy • wskazać konteksty historyczne,
społeczne i literackie |
• omówić stosunek Bohatera do świata • omówić wpływ przeszłości na Bohatera |
• wypowiedzieć się na temat nieufności
Bohatera wobec języka |
• omówić funkcję przestrzeni scenicznej w utworze |
|
23. Kartoteka Tadeusza Różewicza – konteksty (lektura uzupełniająca) |
• wymienić konteksty powiązane z utworem |
• zaprezentować wybrane konteksty |
• wskazać powiązania pomiędzy tekstem Kartoteki a
kontekstami |
• zinterpretować znaczenia wynikające z
intertekstualnego odczytania utworu |
• przeanalizować sposób przedstawienia podobnego
motywu w Kartotece i przywołanych kontekstach |
|
24. Obraz państwa totalitarnego w Roku 1984 George’a Orwella (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść powieści • zaprezentować ministerstwa Oceanii i zakres ich
działalności |
• zaprezentować podział społeczny Oceanii i scharakteryzować
przestrzeń, w której rozgrywa się akcja antyutopii • wymienić i omówić sposoby sprawowania kontroli
nad obywatelami • wskazać konteksty potrzebne do interpretacji
utworu |
• omówić rolę Emmanuela Goldsteina w procesie
kreacji państwa totalitarnego • omówić funkcję konfliktów zbrojnych w procesie
kształtowania się państwa totalitarnego |
• wypowiedzieć się na temat relacji międzyludzkich
w państwie totalitarnym |
• przywołać i omówić konteksty kulturowe,
historyczne i społeczno-polityczne |
|
25. Kondycja
człowieka i człowieczeństwo w warunkach państwa totalitarnego (lektura obowiązkowa) |
• scharakteryzować Winstona i Julię |
• zaprezentować, na czym polega wolność według
Winstona i jak postrzega ją Julia • zaprezentować, na czym polega bunt bohaterów • wskazać konteksty potrzebne do
interpretacji utworu |
• wyjaśnić przyczyny różnych sposobów postrzegania
wolności przez bohaterów • omówić koncepcję człowieczeństwa na podstawie
ostatniej rozmowy Winstona z O’Brienem • przywołać konteksty literackie
dotyczące człowieczeństwa i wolności |
• zinterpretować słowa Winstona • zinterpretować zakończenie powieści |
• podjąć dyskusję na
temat człowieczeństwa w kontekście utworu |
|
26. Językowy
obraz świata – nowomowa w Roku 1984 Orwella (lektura obowiązkowa) |
• wyjaśnić, na czym polega kontrola nad
przeszłością • scharakteryzować nowomowę |
• wyjaśnić, na czym polega dwójmyślenie • wyjaśnić funkcję redukcji słownictwa w procesie
indoktrynacji |
• omówić funkcję kontroli przeszłości w państwie
totalitarnym |
• w kontekście lektury wyjaśnić znaczenie słów Ludwiga
Wittgensteina |
• podjąć dyskusję na temat tezy głoszącej, że
granice naszego języka są granicami naszego świata |
|
27. Rok
1984 George’a Orwella – konteksty |
• porównać metody przesłuchań opisane w Roku
1984 z metodami śledczymi przedstawionymi w Innym świecie Gustawa
Herlinga-Grudzińskiego |
• przywołać obrazy antyutopii w znanych sobie
filmach • zaprezentować literackie obrazy władzy
totalitarnej w znanych sobie tekstach literackich |
• wyjaśnić, czym są konteksty:
literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy,
religijny, filozoficzny, egzystencjalny |
• przeanalizować plakaty propagandowe i porównać je
z obrazem świata przedstawionym przez Orwella |
• omówić adaptacje książki Orwella |
|
28.
Motyw utopii w literaturze |
• wymienić utwory, w
których zawarty jest motyw utopii |
• rozpoznać i skategoryzować realizacje motywu
utopii w opisanych utworach |
• omówić różne sposoby przedstawiania utopii w
utworach literackich |
• interpretować motyw utopi w
odniesieniu do kontekstów: historycznego,
społecznego i politycznego |
• przeanalizować sposób ukazania utopii
w utworach literackich |
|
29. Kto przyniesie światu moralne ocalenie? – Traktat moralny Czesława Miłosza (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść wiersza • wskazać podmiot liryczny i adresata
lirycznego |
• określić tematykę Traktatu
moralnego • omówić kreację podmiotu lirycznego • wskazać w tekście postawę, którą
zaleca poeta wobec wszelkich idei, teorii, programów • wskazać wykorzystane w utworze zabiegi
retoryczne |
• wyjaśnić, w jaki sposób została
przedstawiona relacja człowiek – historia • omówić zaproponowany przez podmiot
liryczny sposób ocalenia moralnego |
• zinterpretować zakończenie traktatu |
• omówić funkcję zabiegów retorycznych |
|
30.
Odezwa
do rządzących – Który skrzywdziłeś Czesława Miłosza* *W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane
jako obowiązkowe. |
• przedstawić
sytuację liryczną • wskazać
adresata utworu |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotu lirycznego • przedstawić
zawartą w utworze koncepcję artysty i sztuki |
• omówić funkcję
zastosowanej w utworze liryki apelu •
wskazać konteksty literackie odnoszące się do roli poety w zbiorowości |
• zinterpretować
ostatni wers utworu • zinterpretować
przesłanie utworu |
• podjąć
dyskusję na temat aktualności wiersza |
|
31. Ars poetica? Czesława Miłosza
– dialog z tradycją* *W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe. |
• zrelacjonować
treść wiersza |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotu lirycznego • wskazać
w tekście fragmenty mówiące o problemach związanych z aktem tworzenia dzieła
literackiego • zaprezentować
utwory, w których pojawia się motyw poety |
• omówić
sposób przedstawienia artysty w wierszu • wyjaśnić,
jaka, według podmiotu lirycznego, powinna być relacja między formą a treścią
dzieła • scharakteryzować
język wywodu poetyckiego • wskazać
konteksty dotyczące ujęcia motywu ars poetica |
•
omówić sposób przedstawienia motywu poety w różnych utworach literackich |
• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza |
|
32. O społecznej i
intymnej roli języka – Moja wierna mowo Czesława Miłosza* *W podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako obowiązkowe. |
• zrelacjonować
treść wiersza •
wskazać podmiot liryczny i adresata lirycznego |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotu lirycznego •
wskazać konteksty potrzebne do interpretacji utworu • zaprezentować
utwory, w których pojawia się motyw ojczyzny |
• omówić
kontekst historyczny utworu • omówić
kontekst biograficzny utworu • omówić
powiązania pomiędzy kontekstem biograficznym i historycznym a treścią utworu • omówić
sposób przedstawienia motywu ojczyzny w różnych utworach literackich |
• zinterpretować
metaforykę utworu • zinterpretować
ostatnią strofę wiersza |
• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza |
|
33. Odwrócony topos raju – Nad
strumieniem Czesława Miłosza* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• przedstawić
sytuację liryczną • określić
rodzaj liryki |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotu lirycznego • rozpoznać i
wskazać środki językowe użyte w tekście • zaprezentować
utwory, w których pojawia się motyw raju |
• określić
funkcję środków językowych • omówić sposób
przedstawienia natury w wierszu • wyjaśnić, na
czym polega paradoksalny charakter piękna • omówić odwołanie
do motywu raju w utworze • wskazać
konteksty literackie dotyczące kreacji świata |
• zinterpretować
zakończenie utworu •
omówić sposób przedstawienia motywu raju w różnych utworach literackich |
• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy wiersza |
|
34. Poetycki obraz
Apokalipsy – U wrót doliny Zbigniewa Herberta* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• przedstawić
sytuację liryczną • wskazać
kontekst biblijny • zaprezentować
różne postawy ludzkie wobec nieuniknionego |
• omówić
kreację podmiotu lirycznego • określić
rodzaj stylów językowych zestawionych ze sobą w utworze • wskazać
kontekst historyczny – II wojnę światową, obozy koncentracyjne • wskazać
konteksty kulturowe |
• omówić
znaczenie czasu i przestrzeni w wierszu • omówić
stosunek bohaterów wiersza do innych ludzi, zwierząt i przedmiotów • zaprezentować
utwory, w których pojawia się motyw sądu ostatecznego |
• omówić
sposób przedstawienia motywu sądu ostatecznego w różnych utworach literackich |
•
wypowiedzieć się na temat uniwersalnej wymowy wiersza |
|
35. Konfrontacja
dwóch koncepcji sztuki – Apollo i Marsjasz Zbigniewa Herberta* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• przedstawić
sytuację liryczną • zrelacjonować
mit o Apollu i Marsjaszu • określić
rodzaj liryki |
• określić,
jaką koncepcję sztuki symbolizuje Apollo, a jaką – Marsjasz • rozpoznać
i wskazać środki językowe użyte w tekście |
• omówić
kreację Apolla w wierszu Herberta • omówić
sposób przedstawienia Marsjasza • omówić
funkcję kontrastowego zestawienia Apolla i Marsjasza • omówić
funkcję cierpienia w wierszu |
• zinterpretować
początkowe wersy utworu • zinterpretować
zakończenie wiersza |
•
wypowiedzieć się na temat dwóch koncepcji sztuki przedstawionych w wierszu |
|
36. Dlaczego
klasycy Zbigniewa Herberta* – manifest artystyczny poety *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• przedstawić sytuację liryczną • określić rodzaj liryki |
• wskazać
części kompozycyjne utworu • zaprezentować kontekst historyczny wiersza • rozpoznać i wskazać środki językowe użyte w
tekście |
• wypowiedzieć się na temat postawy Tukidydesa • skonfrontować ze sobą postawy Tukidydesa i współczesnych dowódców • określić artystyczne credo poety poprzez
udzielenie odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule |
• zinterpretować ostatnią strofę |
• podjąć dyskusję na temat roli i zadań
sztuki w kontekście utworu |
|
*37. Refleksje na
temat historii i kultury – Akropol Zbigniewa Herberta* *W
podstawie programowej wybrany esej tego poety jest wskazany jako obowiązkowy. |
• zrelacjonować
treść eseju |
• wskazać
cechy gatunkowe eseju w tekście • rozpoznać
i wskazać środki językowe użyte w tekście |
• omówić,
opisane przez Herberta, doświadczenie podróży • wyjaśnić,
na czym polegały obawy poety przed konfrontacją z Akropolem •
określić funkcję środków językowych użytych w tekście |
• zinterpretować
tytuł zbioru Labirynt nad morzem |
• omówić
refleksje poety na temat współczesnego oglądu sztuki greckiej |
|
38. O
postawie wyprostowanej – Przesłanie Pana Cogito |
• określić sytuację liryczną w wierszu • wskazać adresata lirycznego |
• wypowiedzieć się na temat kreacji
podmiotu lirycznego • wskazać konteksty filozoficzne w
odniesieniu do kreacji podmiotu lirycznego • na podstawie wiersza stworzyć kodeks
moralny człowieka wyprostowanego |
• określić funkcję wykorzystanych w
wierszu kontekstów kulturowych • określić funkcję wykorzystanych w
wierszu środków językowych • zaprezentować utwory, w których
pojawia się motyw mędrca |
• zinterpretować metaforykę wiersza |
• omówić sposób przedstawienia motywu
mędrca w różnych utworach literackich |
|
39. Poeta
w czasie wojennym – Raport z oblężonego miasta Zbigniewa Herberta |
• zaprezentować sytuację liryczną
przedstawioną w utworze |
• omówić kreację podmiotu lirycznego • odnieść treść wiersza do tytułowej
formy raportu • wskazać konteksty historyczne w
wierszu |
• omówić sytuację egzystencjalną
człowieka żyjącego w oblężonym mieście • omówić sposób przedstawienia
kronikarza w wierszu Herberta i Dżumie Alberta Camusa • omówić funkcję kontekstów
historycznych w wierszu |
• zinterpretować metaforę oblężenia w
kontekście innych utworów literackich |
• porównać sposób przedstawienia
oblężenia w wierszu Herberta i Dżumie Alberta Camusa, uwzględniając
konteksty filozoficzne |
|
40.
Poetycka pokuta – Rehabilitacja
Wisławy Szymborskiej* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako
obowiązkowe. |
• zrelacjonować treść
wiersza |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotu lirycznego, uwzględniając kontekst biograficzny • rozpoznać
i wskazać środki językowe użyte w tekście |
• omówić
topos błazna w odniesieniu do wcześniej poznanych lektur • określić
funkcję środków językowych użytych w
tekście |
• zinterpretować
zakończenie wiersza |
•
zinterpretować wiersz w kontekście historycznym i w odniesieniu do prawd
uniwersalnych |
|
41. Człowiek wobec
natury – Rozmowa z kamieniem Wisławy Szymborskiej* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako
obowiązkowe. |
• wymienić
cechy charakterystyczne dla twórczości Wisławy Szymborskiej • zrelacjonować
treść wiersza |
• omówić
kompozycję wiersza • wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotu lirycznego |
• omówić
specyfikę twórczości Wisławy Szymborskiej • omówić
funkcję powtórzeń • wypowiedzieć
się na temat wyłaniającego się z utworu obrazu człowieka |
• zinterpretować
sformułowane przez kamień argumenty |
• podjąć
dyskusję na temat zawartej w wierszu koncepcji człowieczeństwa |
|
42. Poetycki akt
kreacji – Radość pisania Wisławy Szymborskiej* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako
obowiązkowe. |
• opisać
świat wykreowany przez poetkę |
• omówić
kreację podmiotu lirycznego • wskazać
środki językowe służące do wykreowania efektu plastyczności i zmysłowości |
• porównać
zaprezentowany w wierszu świat poetycki ze światem realnym •
omówić motyw poety kreatora w odniesieniu do wiersza i innych utworów
literackich |
• zinterpretować
metaforykę wiersza • zinterpretować
tytuł utworu • zinterpretować
puentę utworu |
• dokonać
sfunkcjonalizowanej analizy wiersza |
|
43. Filozoficzny
namysł nad człowiekiem – Monolog dla Kasandry Wisławy Szymborskiej* *W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe. |
• zaprezentować
sytuację liryczną • wskazać
fragmenty nawiązujące do mitologicznego źródła |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotu lirycznego w odniesieniu do kontekstu
mitologicznego • omówić
kompozycję wiersza • zaprezentować
utwory, w których pojawia się motyw Kasandry •
wskazać środki językowe użyte w tekście |
• zaprezentować
i zinterpretować wnioski Kasandry na temat jej postawy • odnieść
przesłanie wiersza do kontekstów filozoficznych •
omówić funkcję środków językowych użytych w tekście |
• zinterpretować
obecne w utworze przeciwstawienia ja – oni • przeanalizować
stosunek Kasandry do umiejętności jasnowidzenia • zinterpretować
zakończenie wiersza |
• omówić sposób
przedstawienia motywu Kasandry w różnych utworach literackich |
|
44. Namysł nad
sztuką zideologizowaną – Miniatura średniowieczna Wisławy Szymborskiej* *W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe. |
• omówić
sytuację liryczną w wierszu • wskazać
elementy opisanej w wierszu feudalnej rzeczywistości • określić
rodzaj liryki |
• odnaleźć w
wierszu zarzuty wobec sztuki podporządkowanej konkretnej wizji świata • wskazać
konteksty kulturowe i historyczne |
• omówić funkcję
idealizacji świata • omówić funkcję
użytych w tekście środków językowych |
• zaprezentować
uniwersalną wymowę wiersza • odnieść
problematykę wiersza do znanych sobie kontekstów literackich i kulturowych |
•
podjąć dyskusję na temat zasadności istnienia sztuki zideologizowanej |
|
45. Życie jako
przedstawienie – Życie na poczekaniu Wisławy Szymborskiej* *W podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako obowiązkowe. |
• zaprezentować
sytuację liryczną wiersza • wskazać
sformułowania związane z teatrem |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotu lirycznego |
• wypowiedzieć
się na temat zapisanej w utworze wizji roli człowieka w świecie • zaprezentować
utwory, w których pojawia się topos theatrum
mundi |
• zinterpretować
funkcję odwołań do teatru w wierszu • zinterpretować
zakończenie wiersza |
•
omówić sposób przedstawienia toposu theatrum
mundi w różnych utworach literackich |
|
46. Namysł nad
fenomenem zła – Nienawiść Wisławy Szymborskiej* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako
obowiązkowe. |
• wskazać przedstawione
w wierszu przyczyny istnienia nienawiści i skutki jej działań |
• wskazać środki
językowe użyte w tekście • scharakteryzować
tytułową nienawiść • wskazać
konteksty historyczne i społeczne, które łączą się z problematyką utworu |
• określić
funkcję środków językowych • odnieść
problematykę wiersza do zakończenia Dżumy Alberta Camusa •
omówić funkcję zastosowanej w wierszu ironii |
• zinterpretować
metaforykę wiersza • zinterpretować
zakończenie utworu |
• sformułować
uniwersalne przesłanie wiersza |
|
47.
Kochankowie jako motyw literacki – ***
[Jestem Julią…]
Haliny Poświatowskiej* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako
obowiązkowe. |
• zaprezentować sytuację liryczną w
wierszu |
• wypowiedzieć się na temat kreacji
podmiotu lirycznego • wskazać środki językowe użyte w
tekście • wskazać utwory, w których pojawia się
motyw kochanków |
• omówić sposób przeżywania miłości
przez podmiot liryczny • omówić sposób mówienia o miłości – w
kontekście biologicznym i kulturowym • omówić tragizm podmiotu lirycznego • zaprezentować utwory, w których
pojawia się motyw kochanków |
• zinterpretować znaczenie specyficznej
kompozycji wiersza |
• omówić sposób przedstawienia motywu
kochanków w różnych utworach literackich |
|
48.
Śmierć i miłość w wierszu ***[Zawsze kiedy chcę żyć krzyczę…] Haliny
Poświatowskiej* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tej poetki są wskazane jako
obowiązkowe. |
• zaprezentować sytuację liryczną w
wierszu • określić rodzaj liryki |
• wypowiedzieć się na temat kreacji
podmiotu lirycznego w kontekście biograficznym • zaprezentować koncept, na podstawie
którego poetka konstruuje swój wiersz |
• omówić sposób przedstawienia motywów miłości
i śmierci w wierszu • zaprezentować utwory, w których
pojawia się topos vanitas |
• zinterpretować użytą w wierszu grę
słów • zinterpretować puentę utworu |
• omówić sposób przedstawienia toposu vanitas w różnych utworach literackich |
|
49.
Estetyka kiczu i przestrzeń sacrum w Karuzeli
z madonnami Mirona Białoszewskiego* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• zaprezentować sytuację liryczną
przedstawioną w wierszu • określić rodzaj liryki |
• zaprezentować kolorystykę zawartą w
wierszu • wskazać fragmenty, w których język
literacki łączy się z językiem potocznym • wskazać w wierszu fragmenty
charakterystyczne dla poezji lingwistycznej • wyjaśnić, kim są madonny w wierszu
Białoszewskiego • wskazać konteksty literackie,
kulturowe i religijne w wierszu • wskazać utwory, w których pojawia się
motyw Madonny |
• omówić sposób przedstawienia ruchu
karuzeli w utworze • omówić funkcję kolorystyki zawartej w
wierszu • wyjaśnić, w jaki sposób został w
wierszu osiągnięty efekt melodyjności • omówić funkcję łączenia języka
literackiego z potocznym • omówić funkcję kontekstów
literackich, kulturowych i religijnych w wierszu • zaprezentować utwory, w których
pojawia się motyw Madonny |
• odnaleźć motyw karuzeli w innych
utworach literackich i omówić sposób jego wykorzystania |
• omówić sposób przedstawienia motywu
Madonny w różnych utworach literackich |
|
50.
Sakralizacja codzienności – Podłogo
błogosław Mirona Białoszewskiego* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• wskazać w wierszu zwroty należące do
sfery sacrum i profanum • wskazać adresata wiersza |
• wskazać parafrazy i motywy biblijne w
wierszu • wskazać konteksty kulturowe i
religijne • wskazać utwory, w których pojawia się
motyw codzienności |
• omówić funkcję parafraz i motywów
biblijnych w wierszu • omówić warstwę brzmieniową wiersza • wyjaśnić, na czym polega poetycka
deklaracja Białoszewskiego • zaprezentować utwory, w których
pojawia się motyw codzienności |
• na podstawie fragmentów tekstów
zamieszczonych w podręczniku wypowiedzieć się na temat symbolicznej funkcji
przedmiotów codziennego użytku |
• omówić sposób przedstawienia motywu
codzienności w różnych utworach literackich |
|
51.
namuzowywanie – deklaracja poetycka Mirona
Białoszewskiego* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• wyjaśnić znaczenie neologizmów użytych
w wierszu |
• na podstawie wiersza sformułować
prośbę, z jaką podmiot liryczny zwraca się do muzy • dokonać analizy słowotwórczej
neologizmów, utworzonych przez Białoszewskiego • wskazać konteksty literackie
odnoszące się do wykorzystania motywu muzy |
• wyjaśnić, na czym polega
lingwistyczny charakter wiersza • wskazać związek pomiędzy budową
neologizmów a problematyką wiersza • wyjaśnić, z czego wynika żartobliwy
charakter wiersza namuzowywanie |
• zinterpretować motyw muzy użyty w
wierszu i w kontekście mitologicznym |
• dokonać sfunkcjonalizowanej analizy
wiersza |
|
52. Krytyczne
czytanie tekstu – ćwiczenia |
• uporządkować informacje zawarte w
tekście |
• przetworzyć informacje zawarte w
tekście |
• rozpoznać główny problem w tekście |
• sformułować argumenty potwierdzające
stanowisko autorki • przedstawić i uzasadnić własne sądy |
• podjąć polemikę z tezami postawionymi
przez autorów |
|
53. Interpretacja
tekstu – ćwiczenia |
• odczytać wskazówki dotyczące
interpretacji tekstu |
• zinterpretować tekst według podanych
wskazówek |
• wyjaśnić, czym są konteksty:
literacki, historyczny, biograficzny, historycznoliteracki, kulturowy,
religijny, filozoficzny, egzystencjalny |
• określić rolę kontekstów w odczytaniu
sensu utworu |
• omówić funkcję środków językowych w
tekście |
|
*54. Współczucie Sławomira
Mrożka* – mechanizmy działania ludzkiej
psychiki *W
podstawie programowej wybrane opowiadania tego twórcy są wskazane jako
obowiązkowe. |
• zrelacjonować
treść opowiadania • określić
rodzaj narracji |
• wypowiedzieć
się na temat narratora • określić
problematykę opowiadania • wskazać
elementy ironii i groteski w utworze |
•
określić funkcję ironii i groteski w utworze • wskazać
nawiązania do egzystencjalizmu |
• zinterpretować
puentę opowiadania • omówić
obraz ludzkiej natury, który wyłania się z utworu |
•
podjąć polemikę z przesłaniem utworu |
|
*55. Realne i
metaforyczne więzienie w opowiadaniu Mój przyjaciel nieznajomy
Sławomira Mrożka* *W
podstawie programowej wybrane opowiadania tego twórcy są wskazane jako
obowiązkowe. |
• zrelacjonować
treść opowiadania • określić
rodzaj narracji |
• scharakteryzować
narratora • określić
problematykę opowiadania •
wskazać środki językowe użyte w tekście •
wskazać ironię •
wskazać konteksty społeczno-polityczne i kulturowe |
•
określić funkcję środków językowych • omówić
funkcję zacytowanego fragmentu Hamleta Williama Szekspira • wypowiedzieć
się na temat postawy moralnej narratora •
określić funkcję ironii w tekście • omówić
symboliczne znaczenie gołębia |
• zinterpretować
zakończenie utworu • zinterpretować
tytuł opowiadania • zinterpretować
utwór w kontekście państwa totalitarnego • odnieść
symboliczne znaczenie gołębia do problematyki utworu |
• omówić
różne sposoby ukazania motywu szatana w różnych tekstach kultury |
|
56. i 57. Dramat
o rodzinie i społeczeństwie – Tango Sławomira Mrożka (lektura obowiązkowa) |
• opisać przestrzeń sceniczną • zrelacjonować treść dramatu |
• scharakteryzować bohaterów dramatu • zaprezentować bohaterów dramatu jako
reprezentantów grup społecznych |
• wyjaśnić, na czym polega odwrócenie
ról w świecie Tanga • omówić wyłaniający się z dramatu obraz
rodziny i stosunków międzyludzkich • omówić relacje pomiędzy członkami
rodziny a Edkiem w kontekście problematyki społecznej • omówić postawy poszczególnych
członków rodziny jako reprezentantów różnych postaw społecznych |
• zinterpretować utwór jako dramat
rodzinny • zinterpretować tytuł utworu |
• zinterpretować zakończenie utworu
jako parabolę polityczną |
|
58. Obraz
buntu w Tangu Sławomira Mrożka (lektura obowiązkowa) |
• zdefiniować pojęcie buntu • wymienić cechy bohatera romantycznego |
• scharakteryzować Artura • wskazać cechy bohatera romantycznego
w Arturze • wskazać cechy stylu romantycznego w
wypowiedziach Artura • wskazać elementy groteskowe w utworze • wskazać konteksty literacki i
historycznoliteracki |
• wyjaśnić przyczyny niezgody Artura na
zastaną rzeczywistość • omówić funkcję narzuconego przez
Artura ceremoniału • porównać wypowiedzi Artura do
monologów Konrada, wskazać podobieństwa i różnice pomiędzy nimi • omówić funkcję groteski w utworze • zaprezentować utwory, w których
pojawia się motyw buntu |
• omówić tragizm Artura |
• omówić sposób przedstawienia motywu
buntu w różnych utworach literackich |
|
59. Wokół Tanga Sławomira Mrożka (lektura obowiązkowa) |
• przedstawić trzy tańce opisane w: Panu
Tadeuszu Adama Mickiewicza, Weselu Stanisława Wyspiańskiego i Tangu
Sławomira Mrożka |
• porównać trzy tańce przedstawione w
różnych tekstach literackich: Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza, Weselu
Stanisława Wyspiańskiego i Tangu Sławomira Mrożka |
• omówić portrety polskiej inteligencji
w różnych tekstach kultury • porównać sposoby ukazania konfliktów
społecznych w różnych tekstach literackich |
• zinterpretować plakat Andrzeja
Pągowskiego |
• wypowiedzieć się na temat trudnych
wyborów młodego bohatera w różnych tekstach literackich i filmowych |
|
*60. Wypełnić
czytelnym pismem, Tłum, który tłumi i tłumaczy Stanisława
Barańczaka* – gry językowe poety *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• wymienić
wyrażenia, zwroty i formy językowe charakterystyczne dla języka urzędowego
oraz sformułowania charakterystyczne dla stylu poetyckiego w Wypełnić
czytelnym pismem • wskazać
wyrazy i sformułowania charakteryzujące tłum w wierszu Tłum, który tłumi i
tłumaczy |
• określić
problematykę utworów • wypowiedzieć
się na temat sposobu traktowania człowieka w państwie totalitarnym w
kontekście wierszy • wskazać
paradoks w wierszu Tłum, który tłumi i tłumaczy • wskazać
elementy poetyki lingwistycznej w omawianych utworach |
• odnieść
treść wierszy do kontekstu historycznego – rzeczywistości PRL-u •
wyjaśnić funkcję paradoksu w wierszu Tłum, który tłumi i tłumaczy |
• zinterpretować
zakończenia utworów • podjąć
dyskusję na temat uniwersalności omawianych wierszy |
•
omówić funkcję niejednorodności stylistycznej wiersza •
analizować warstwę językową wiersza |
|
*61. i 62. Skargi do Pana
Boga – Drogi kąciku porad i Widokówka z tego świata Stanisława
Barańczaka* *W
podstawie programowej wybrane wiersze tego poety są wskazane jako
obowiązkowe. |
• zrelacjonować
treść wierszy • wskazać
adresatów lirycznych wierszy |
• wypowiedzieć
się na temat kreacji podmiotów lirycznych w wierszach • omówić
kompozycję utworów • określić
problematykę utworów • wskazać
teksty literackie, w których pojawia się motyw rozmowy człowieka z Bogiem |
• omówić
sposób przedstawienia świata i człowieka w wierszach • omówić
różne postawy bohaterów literackich wobec Boga |
• zinterpretować
zakończenia utworów • zinterpretować
tytuł wiersza Widokówka z tego świata |
•
przeanalizować stronę graficzną wiersza Drogi kąciku porad |
|
*63. Straszny
i śmieszny obraz PRL-u. Mała apokalipsa Tadeusza Konwickiego (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść utworu • omówić świat przedstawiony w powieści • opisać przedstawioną w utworze rzeczywistość
PRL-u |
• wypowiedzieć się na temat narracji • wskazać elementy autobiograficzne w
utworze • scharakteryzować bohaterów pod kątem
ich postaw i stosunku do ustroju |
• wypowiedzieć się na temat funkcji
nieokreślonego czasu i przestrzeni w powieści |
• omówić symbolikę przestrzeni w
powieści |
|
|
*64. i 65. Wędrówka
w poszukiwaniu odpowiedzi – Mała apokalipsa Tadeusza Konwickiego (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować etapy wędrówki bohatera-narratora |
• scharakteryzować bohatera-narratora • wskazać toposy i motywy literackie
wykorzystane w kreacji przestrzeni • wskazać elementy katastroficzne w
powieści |
• omówić motywy działania bohatera • wskazać konteksty biblijne i omówić
ich funkcję |
• wypowiedzieć się na temat
symbolicznego znaczenia wędrówki bohatera • zinterpretować znaczenie tytułu |
• podjąć dyskusję na temat roli paradygmatu
polskiej kultury tyrtejskiej w powieści |
|
*66. Mała
apokalipsa Tadeusza Konwickiego w dialogu z
tekstami kultury |
• wskazać utwory, w których pojawiają
się podobne wątki i motywy |
• zaprezentować różne ujęcia motywu
samobójstwa w tekstach literackich |
• omówić sposób ukazania motywu miłości
w rzeczywistości państwa totalitarnego w Małej Apokalipsie i Mistrzu
i Małgorzacie Bułhakowa oraz w innych tekstach kultury |
• porównać obraz i funkcję przestrzeni
w powieści Konwickiego i Procesie Franza Kafki |
• omówić, jaką funkcję pełni szpital
psychiatryczny w powieściach Mała Apokalipsa oraz Mistrz i Małgorzata
|
|
*67. Krytyczne
czytanie tekstu – ćwiczenia |
• uporządkować informacje zawarte w
tekście |
• przetworzyć informacje zawarte w
tekście |
• rozpoznać główny problem w tekście |
• sformułować argumenty potwierdzające
stanowisko autorki • przedstawić i uzasadnić własne sądy |
• podjąć polemikę z tezą artykułu |
|
68. Realizm
i symbolika stanu wojennego – Raport o stanie wojennym Marka
Nowakowskiego (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść opowiadania |
• zaprezentować kontekst historyczny • wypowiedzieć się na temat narracji • omówić kreację postaci • wymienić, jakie środki językowe
zostały użyte w tekście |
• wskazać elementy symboliczne i omówić
ich znaczenie • omówić funkcję środków językowych • omówić sposób realizacji założeń
małego realizmu w opowiadaniu |
• zinterpretować tytuł opowiadania • zinterpretować znaczenia niedosłowne
w opowiadaniu |
• zinterpretować symboliczne znaczenie
zdjęcia Chrisa Niedenthala |
|
69. Edek
w nowej rzeczywistości – Górą Edek Marka Nowakowskiego (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść opowiadania • scharakteryzować bohaterów
opowiadania |
• omówić kreację bohaterów • wypowiedzieć się na temat narracji • wskazać konteksty: społeczno-obyczajowy
i literacki |
• omówić funkcję nawiązań do Tanga
Sławomira Mrożka • omówić kontekst społeczno-obyczajowy lat
90. XX wieku |
• wyjaśnić symboliczny sens sceny na
parkingu • zinterpretować tytuł |
• omówić konteksty:
społeczno-obyczajowy i literacki |
|
*70. i 71.
Wieża Gustawa Herlinga-Grudzińskiego –
studium samotności (lektura
uzupełniająca) |
• zrelacjonować treść opowiadania • wskazać plany czasowe w opowiadaniu |
• wypowiedzieć się na temat narracji
opowiadania • omówić kompozycję utworu • zaprezentować utwory, w których
pojawia się motyw samotności |
• wypowiedzieć się na temat drogi
Lebbroso do zaakceptowania swojej samotności • omówić kompozycyjną funkcję motywu
pielgrzyma świętokrzyskiego • wypowiedzieć się na temat
parabolicznej wymowy utworu |
• zinterpretować symboliczne znaczenie
wieży • porównać stosunek do samotności
bohaterów opowiadania – Lebbrosa i nauczyciela z
Turynu • zinterpretować znaczenie tytułu |
• omówić sposób przedstawienia motywu
samotności w różnych tekstach kultury |
|
*72. i 73. Rozważania o
cierpieniu w Dzienniku pisanym nocą Gustawa Herlinga-Grudzińskiego* *W podstawie programowej należy omówić wybrany
esej wskazanych autorów, w tym Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. |
• zrelacjonować
treść fragmentu •
wymienić utwory, w których pojawia się motyw cierpienia |
• wypowiedzieć
się na temat struktury eseju • wskazać
cechy gatunkowe eseju • wskazać
analogie literackie, kulturowe i filozoficzne, które stały się osią tekstu |
• omówić
sposób interpretacji tekstów literackich i filozoficznych w Dzienniku
pisanym nocą • omówić
funkcję kompozycyjną przedostatniego akapitu fragmentu |
• omówić
sposób przedstawienia motywu cierpienia w różnych utworach literackich |
•
podjąć dyskusję na temat roli cierpienia w ludzkim życiu |
|
*74., 75. i 76. W
poszukiwaniu bliskości drugiego człowieka – Antygona w Nowym Jorku
Janusza Głowackiego |
• zrelacjonować treść dramatu • zaprezentować miejsce akcji dramatu |
• scharakteryzować bohaterów dramatu w
kontekście losu emigranta i kryzysu bezdomności • omówić relacje pomiędzy bohaterami • wskazać utwory, w których pojawia się
motyw domu |
• omówić funkcję przestrzeni w dramacie
• omówić rolę Policjanta • wskazać elementy tragiczne i komiczne
w dramacie i określić ich funkcję • wypowiedzieć się na temat funkcji
czekania w dramacie |
• porównać Antygonę w Nowym Jorku i
Antygonę Sofoklesa • wypowiedzieć się na temat fatum w obu
dramatach • zinterpretować ostatnie słowa
Policjanta |
• omówić funkcję aluzji literackiej w
dramacie • omówić sposób przedstawienia motywu
domu w różnych tekstach kultury, uwzględniając szerokie konteksty |
|
77. i 78. Tęsknota
za mitem – Madame Antoniego Libery |
• zrelacjonować treść powieści • określić świat przedstawiony powieści
|
• wypowiedzieć się na temat narratora • scharakteryzować Madame • określić kompozycję powieści i omówić
jej funkcję • wskazać kontekst historyczno-obyczajowy
w powieści |
• wypowiedzieć się na temat
symbolicznego charakteru postaci Madame • omówić proces mitologizacji
pozyskanych informacji na temat Madame • zaprezentować obraz szkoły i wypowiedzieć
się na temat jego realistycznego charakteru • omówić funkcję kontekstów
wykorzystanych w powieści |
• zinterpretować scenę pożegnania
ucznia z nauczycielką |
• wypowiedzieć się na temat potrzeby
mityzacji rzeczywistości |
|
79. Madame – wśród znaków kultury |
• wymienić etapy dojrzewania bohatera • wymienić cechy powieści inicjacyjnej |
• wskazać cechy powieści inicjacyjnej w
utworze • wskazać utwory, w których pojawia się
motyw młodości |
• omówić sposób przedstawienia relacji
uczeń – nauczyciel w powieści Libery i innych tekstach kultury • wypowiedzieć się na temat sposobu
ukazania postaci tajemniczej kobiety w Madame i innych tekstach
kultury • omówić sposób przedstawienia młodości
w powieści |
• wypowiedzieć się na temat funkcji
pamięci w przedstawianiu przeszłości, odwołując się do Madame i innych
tekstów literackich |
• omówić sposób przedstawienia motywu
młodości w różnych utworach literackich |
|
80. i 81. Beskidzki
realizm magiczny – Miejsce Andrzeja Stasiuka (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść opowiadania • określić rodzaj narracji w utworze |
• wypowiedzieć się na temat narratora • zaprezentować różne płaszczyzny czasowe
przedstawione w opowiadaniu • wskazać w tekście środki językowe • wskazać cechy realizmu magicznego w
utworze • wskazać konteksty potrzebne do
interpretacji utworu |
• omówić funkcję przedstawienia różnych
perspektyw czasowych w utworze • wypowiedzieć się na temat sposobu
postrzegania przestrzeni w opowiadaniu • omówić rolę natury w opowiadaniu • omówić funkcję środków językowych użytych
w tekście |
• zinterpretować tytuł utworu • wypowiedzieć się na temat sposobu
przedstawienia motywu przemijania w opowiadaniu |
• omówić funkcję kontekstów
przywołanych w utworze |
|
82. i 83. Samotność
i wyobcowanie – Profesor Andrews w Warszawie Olgi Tokarczuk (lektura obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść opowiadania • określić narrację w utworze |
• omówić świat przedstawiony,
uwzględniając kontekst historyczny • wypowiedzieć się na temat kreacji
tytułowego bohatera • wskazać konteksty historyczne i
literackie |
• wskazać symbole występujące w
opowiadaniu i omówić ich funkcję • omówić przyczyny zagubienia bohatera
w Warszawie • omówić funkcję kontekstu literackiego
• zaprezentować utwory, w których
pojawia się topos labiryntu |
• omówić symboliczne znaczenie toposu
labiryntu w opowiadaniu • zinterpretować zakończenie utworu |
• omówić sposób przedstawienia toposu
labiryntu w różnych utworach literackich |
|
84. i 85. Spotkanie
z innością – Podróże z Herodotem Ryszarda Kapuścińskiego (lektura
obowiązkowa) |
• zrelacjonować treść fragmentu • wskazać różnice kulturowe pomiędzy
reporterem a spotkanymi ludźmi |
• zaprezentować zdanie Kapuścińskiego
na temat istoty zawodu reportera • scharakteryzować język, którym
posługuje się autor |
• omówić funkcję Dziejów Herodota
w reportażu Kapuścińskiego • omówić sposób przedstawienia inności
przez Kapuścińskiego • omówić funkcję fragmentów
autobiograficznych |
• wypowiedzieć się na temat znaczeń
wędrówki w różnych epokach |
• omówić ujęcia motywu podróży w
różnych utworach literackich |
|
WSPÓŁCZESNOŚĆ – KSZTAŁCENIE
JĘZYKOWE |
|||||
|
86. Od
informacji do dezinformacji |
• definiować zjawisko dezinformacji |
• omówić funkcję fake
newsów w procesie dezinformacji • wskazać różnice pomiędzy dezinformacją a
kłamstwem • rozpoznać fake newsy |
• zaprezentować strategie odróżniania fake newsów od rzetelnych informacji • wyjaśnić, na czym polega nierzetelność wskazanych
wypowiedzi • wyjaśnić, w jaki sposób dezinformacja przyczynia
się do manipulowania informacją i opinią publiczną |
• rozpoznać manipulację medialną w
podanym przykładzie i wyjaśnić jej mechanizm |
|
|
87. Kompetencje
językowe i komunikacyjne – ćwiczenia |
• posługiwać się nowo poznaną terminologią |
• wykorzystywać teorię do rozwiązywania
zadań |
• poszerzać swoją świadomość językową |
• funkcjonalnie wykorzystywać wiedzę
językową |
• wykorzystywać wiedzę językową przy analizie
tekstów literackich |
|
WSPÓŁCZESNOŚĆ –
TWORZENIE WYPOWIEDZI Z ELEMENTAMI RETORYKI |
|||||
|
88. Reklama w wymiarze pragmatycznym i etycznym |
• określić cel reklamy i wymienić jej formy • wymienić techniki perswazyjne, stosowane w
reklamie |
• wskazać charakterystyczne cechy języka reklamy • zaprezentować techniki tworzenia sloganów • rozpoznać argumenty retoryczne, stosowane w
tekście reklamowym • wskazać techniki manipulacyjne, stosowane w
reklamie |
• rozpoznać techniki perswazyjne w reklamie • zaprezentować i omówić obraz świata,
przedstawiony w reklamie • rozpoznać manipulację w tekstach reklamowych • rozpoznać ukryte treści reklamowe |
• analizować język wybranych reklam • tworzy slogan reklamowy |
• wypowiedzieć się na temat etycznego wymiary
reklamy |
|
89. Nowomowa |
• definiuje nowomowę • wymienić podstawowe właściwości nowomowy • wymienić zabiegi językowe, występujące w
nowomowie |
• wskazać literackie pochodzenie terminu • wskazać właściwości nowomowy w podanych tekstach • rozpoznać językowe cechy nowomowy w podanych
przykładach |
• wyjaśnić, na czym polegają językowe cechy
nowomowy w podanych przykładach • omówić funkcję sloganów w podanych
przykładach |
• uzasadnić, że podany tekst został napisany
językiem nowomowy |
• analizować teksty propagandowe i
wyjaśnić, jak nowomowa może wpływać na odbiorcę |
|
*90. Esej
|
• definiować esej • wymienić najważniejsze cechy eseju |
• wskazać cechy charakterystyczne języka eseju |
• omówić założenia kompozycyjne eseju • przygotować materiały do napisania eseju |
• analizować problematykę podanego eseju • analizować język podanego eseju |
• tworzyć, poprawny pod względem językowym i
kompozycyjnym, esej |
|
*91. Reportaż |
• definiować reportaż • wymienić najważniejsze cechy reportażu |
• wskazać cechy reportażu w podanych przykładach • wymienić i omówić odmiany reportażu • rozpoznać odmiany reportażu • zaprezentować założeniakompozycyjne
reportażu • rozpoznać cechy językowe reportażu |
• omówić cele i funkcje reportażu • omówić strukturę wskazanego reportażu • zgromadzić materiały do napisania reportażu |
• przeanalizować kompozycję wskazanych reportaży • przeanalizować język podanego reportażu |
• stworzyć poprawny pod względem językowym i
kompozycyjnym reportaż |
|
POWTÓRZENIE
I PODSUMOWANIE WSZYSTKICH EPOK |
|||||
|
92. Powtórzenie
do matury – antyk |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
93. Powtórzenie
do matury – Biblia |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
94. Powtórzenie
do matury – średniowiecze |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
95. Powtórzenie
do matury – renesans |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
96. Powtórzenie
do matury – barok |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
97. Powtórzenie
do matury – oświecenie |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
98. Powtórzenie
do matury – romantyzm |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
99. Powtórzenie
do matury – pozytywizm |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
100. Powtórzenie
do matury – Młoda Polska |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
101. Powtórzenie
do matury – dwudziestolecie międzywojenne |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
102. Powtórzenie
do matury – wojna i okupacja |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
|
103., 104. i 105.
Powtórzenie do matury – współczesność |
• odtworzyć najważniejsze fakty, sądy i
opinie |
• wykorzystać najważniejsze konteksty |
• wyciągnąć wnioski • określić własne stanowisko |
• poprawnie zinterpretować wymagany
materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać |
• wskazać i wykorzystać konteksty |
Autorka:
Magdalena Lotterhoff
Uwaga: w wyniku uszczuplenia
podstawy programowej, według przedstawionego rozkładu materiału,
niewykorzystane godziny pozostają do decyzji nauczyciela.