CHEMIA KLASA 2C, poziom rozszerzony

Zasady pracy na lekcjach chemii, kl. 2c - zakres rozszerzony

Forma sprawdzania wiadomości i umiejętności	Waga
Sprawdzian, poprawa sprawdzianu	4 (2+2)
Test	3
Kartkówka lub odpowiedź ustna obejmująca 3 tematy lekcyjne  (od 10 – 20 minut)	2
Krótka odpowiedź ustna lub kartkówka z 1 tematu	1
Doświadczenia proste	1
Doświadczenia złożone	2
Projekty chemiczne	2
Udział w konkursach, olimpiadach przedmiotowych z pozytywnym wynikiem	4
Ćwiczenia	1
Aktywność	1

1. Sprawdzian

     Terminy sprawdzianów są ustalane z tygodniowym wyprzedzeniem i wpisane do dziennika.

Każdy sprawdzian poprzedza powtórzenie materiału, a po sprawdzianie – omówienie

wyników. Sprawdzian jest obowiązkowy.

2. Poprawa sprawdzianu/kartkówki

§ Uczeń ma prawo do poprawienia oceny ze sprawdzianu.

§ W ciągu 2 tygodni od oddania sprawdzianu uczeń ma prawo poprawić ocenę, termin poprawy ustala nauczyciel razem z uczniami.

§ Prawo poprawienia oceny z kartkówki dotyczy tylko kartkówek wskazanych przez nauczyciela.

§ Sprawdzian ma wagę 4, waga sprawdzianu jest podzielona na dwie części: 2 + 2. Zapis w dzienniku: sprawdzian - waga 2 oraz poprawa sprawdzianu - waga 2 [suma wag wynosi 4 ].

3. W przypadku nieobecności ucznia na sprawdzianie uczeń pisze tę formę na najbliższej lekcji, na której jest obecny. W szczególnych przypadkach termin ustala nauczyciel razem z uczniem.

4. W przypadku nieobecności ucznia na kartkówce uczeń pisze tę formę na najbliższej lekcji chemii, na której jest obecny lub w terminie wskazanym przez nauczyciela.

5. W przypadku nieobecności ucznia spowodowanej długą chorobą, terminy form sprawdzania wiadomości i umiejętności lub uzupełniania zaległości ustalane są indywidualnie.

6. Uczniowi posiadającemu ściągę lub przyłapanemu na ściąganiu nauczyciel anuluje wszystkie rozwiązane wcześniej zadania, po czym uczeń kontynuuje rozwiązywanie pozostałych zadań. Praca jest oceniana.

7. Uczeń jest zobowiązany do przynoszenia na lekcję podręcznika (min. 1 na ławkę), zeszytu, odpowiedniego zbioru zadań oraz wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń/kart pracy.

8. Jeśli nieobecność ucznia w szkole trwała ponad tydzień, uczeń ma prawo być nieprzygotowany do pierwszej lekcji po powrocie, jeżeli lekcja jest w ciągu trzech dni od powrotu. Uczeń ma obowiązek poinformować nauczyciela o swojej nieobecności.

9. Uczeń może zgłosić na początku lekcji nieprzygotowanie bez podawania przyczyny – przysługują dwa nieprzygotowania w klasach z 3 i więcej lekcjami w tygodniu. Nieprzygotowania nie obejmują zapowiedzianych sprawdzianów, lekcji powtórzeniowych, kartkówek, ćwiczeń na ocenę. Nauczyciel odnotowuje zgłoszenie nieprzygotowania w dzienniku.

10. Warunkiem niezbędnym do uzyskania pozytywnej oceny semestralnej i rocznej jest uzyskanie ocen pozytywnych z wszystkich sprawdzianów bez wzglęgu na uzyskaną średnią ważoną. Niespełnienie warunku koniecznego skutkuje nieklasyfikacją.

11. Średnia ważona pełni jedynie funkcję pomocniczą przy wystawianiu oceny semestralnej/rocznej.

ocena średnia

celujący powyżej 5,35

bardzo dobry 4,55 - 5,35

dobry 3,60 - 4,54

dostateczny 2,70 - 3,59

dopuszczający 1,8 -  2,69

niedostateczny poniżej 1,8.

12. Punktacja za prace pisemne:

ocena niedostateczna 0 – 39 %

ocena dopuszczająca 40 – 54 %

ocena dostateczna 55 – 70 %

ocena dobra 71 – 85 %

ocena bardzo dobra 86 – 94 %

ocena celująca 95 – 100%

Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowana na podstawie treści zawartych w podstawie programowej (załącznik nr 1 do rozporządzenia, Dz.U. 2024 r., poz. 1019), programie nauczania oraz w części 1 i 2. podręcznika dla liceum i technikum NOWA To jest chemia, zakres rozszerzony

1. Reakcje utleniania-redukcji. Elektrochemia

Ocena dopuszczająca [1]	Ocena dostateczna [1 + 2]	Ocena dobra [1 + 2 + 3]	Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4]	Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5]
Uczeń: - wyjaśnia pojęcie stopień utlenienia pierwiastka chemicznego - podaje reguły obliczania stopni utlenienia atomów pierwiastków w związkach chemicznych - określa stopnie utlenienia atomów pierwiastków w cząsteczkach prostych związków chemicznych - wyjaśnia pojęcia: reakcja utleniania-redukcji (redoks), utleniacz, reduktor, utlenianie, redukcja - pisze proste schematy bilansu elektronowego - wskazuje w prostych reakcjach utleniania-redukcji (redoks) utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji - wymienia najważniejsze reduktory stosowane w przemyśle - wyjaśnia pojęcie ogniwo galwaniczne - wyjaśnia sposób działania ogniwa galwanicznego - opisuje budowę i sposób działania ogniwa Daniella - wyjaśnia pojęcie półogniwo - analizuje szereg aktywności chemicznej metali i przewiduje przebieg reakcji chemicznych różnych metali z wodą, kwasami i solami - podaje wartości potencjałów standardowych redukcji dla danego półogniwa na podstawie tablic - oblicza siłę elektromotoryczną dowolnego ogniwa na podstawie wartości potencjałów standardowych redukcji półogniw	Uczeń: - oblicza zgodnie z regułami stopnie utlenienia atomów pierwiastków chemicznych w cząsteczkach związków nieorganicznych, organicznych oraz jonowych - wymienia przykłady reakcji utleniania-redukcji (redoks) oraz wskazuje w nich utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji - ustala współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego w prostych równaniach reakcji utleniania--redukcji (redoks) - wyjaśnia, na czym polega otrzymywanie metali z rud z zastosowaniem reakcji redoks - wyjaśnia pojęcia szereg aktywności chemicznej metali, reakcja dysproporcjonowania, reakcja synproporcjonowania - pisze równania reakcji chemicznych zachodzących w ogniwie Daniella - wyjaśnia pojęcia siła elektromotoryczna ogniwa (SEM), standardowa elektroda wodorowa - podaje przykłady półogniw i ogniw galwanicznych - wyjaśnia pojęcia potencjał standardowy półogniwa i szereg elektrochemiczny metali - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie wpływu różnych czynników na szybkość korozji elektrochemicznej i formułuje wniosek - przewiduje kierunek przebiegu reakcji utleniania-redukcji (redoks) na podstawie potencjałów standardowych półogniw - pisze równania reakcji chemicznych metali z wodą i kwasami nieutleniającymi	Uczeń: - przewiduje typowe stopnie utlenienia atomów pierwiastków chemicznych na podstawie konfiguracji elektronowej ich atomów - analizuje równania reakcji chemicznych i określa, które z nich są reakcjami utleniania-redukcji (redoks) - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja magnezu z chlorkiem żelaza(III) oraz pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i podaje jego interpretację elektronową - projektuje doświadczenie chemiczne Porównanie aktywności chemicznej, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie działania ogniwa Daniella i formułuje wniosek - ustala współczynniki stechiometryczne metodą bilansu jonowo-elektronowego w równaniach reakcji utleniania- -redukcji (redoks), w tym w reakcjach dysproporcjonowania i synproporcjonowania - określa, które pierwiastki, związki chemiczne lub jony mogą być utleniaczami, a które reduktorami - wyjaśnia na czym polega różnica między ogniwem odwracalnym i nieodwracalnym oraz podaje przykłady takich ogniw - pisze równania reakcji chemicznych metali z solami	Uczeń: - określa stopnie utlenienia atomów pierwiastków chemicznych w cząsteczkach i jonach złożonych - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja miedzi z azotanem(V) srebra(I), pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - pisze równanie reakcji miedzi z azotanem(V) srebra(I) i metodą bilansu jonowo-elektronowego dobiera współczynniki stechiometryczne - pisze i rysuje schemat ogniwa odwracalnego i nieodwracalnego - pisze równania reakcji chemicznych metali z kwasami utleniającymi	Uczeń: - ustala współczynniki stechiometryczne metodą jonowo- elektronową równań skomplikowanych reakcji chemicznych - wyszukuje, porządkuje, porównuje i  prezentuje informacje o korozji chemicznej oraz korozji elektrochemicznej metali - wyszukuje, porządkuje, porównuje i prezentuje informacje o metodach zabezpieczania metali przed korozją - wyszukuje, porządkuje, porównuje i prezentuje informacje o budowie i działaniu źródeł prądu stałego (akumulator, bateria, ogniwo paliwowe) - projektuje doświadczenie chemiczne Elektroliza kwasu chlorowodorowego i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Elektroliza wodnego roztworu chlorku sodu i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Elektroliza wodnego roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) i formułuje wniosek

2. Energetyka reakcji chemicznych. Kinetyka i statystyka chemiczna

Ocena dopuszczająca [1]	Ocena dostateczna [1 + 2]	Ocena dobra [1 + 2 + 3]	Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4]	Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5]
Uczeń: - wyjaśnia pojęcia: układ, otoczenie, energia wewnętrzna układu, efekt cieplny reakcji, reakcja egzotermiczna, reakcja endotermiczna, proces endoenergetyczny, proces egzoenergetyczny, entalpia - wyjaśnia pojęcia: szybkość reakcji chemicznej, energia aktywacji, kataliza, katalizator, równanie termochemiczne - wymienia rodzaje katalizy - wymienia czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej - podaje warunki standardowe - wyjaśnia pojęcia: reakcja odwracalna, reakcja nieodwracalna - podaje treść prawa działania mas - podaje treść reguły Le Chateliera-Brauna (reguły przekory) - pisze równania kinetyczne reakcji chemicznych - porównuje podane przykłady reakcji chemicznych i określa, które należą do reakcji egzoenergetycznych (ΔH < 0), a które do endoenergetycznych (ΔH > 0) na podstawie różnicy entalpii substratów i produktów - stosuje regułę przekory w prostych reakcjach chemicznych	Uczeń: - wyjaśnia pojęcie energia całkowita układu - wyjaśnia pojęcia: teoria zderzeń aktywnych, kompleks aktywny, równanie kinetyczne reakcji chemicznej - porównuje wpływ różnych czynników na szybkość reakcji chemicznej - podaje treść reguły van’t Hoffa - wykonuje proste obliczenia chemiczne z zastosowaniem reguły van’t Hoffa - wyjaśnia pojęcie temperaturowy współczynnik szybkości reakcji chemicznej - wyjaśnia  pojęcie biokataliza i biokatalizatory - wyjaśnia pojęcie aktywatory - wymienia przykłady reakcji odwracalnych i nieodwracalnych - pisze wzór matematyczny przedstawiający treść prawa działania mas - podaje przykłady wyjaśniające regułę przekory - wymienia czynniki wpływające na stan równowagi chemicznej - projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie azotanu(V) amonu w wodzie i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja wodorowęglanu sodu z kwasem octowym i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Rozpuszczanie wodorotlenku sodu w wodzie i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja magnezu z kwasem chlorowodorowym, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - stosuje regułę przekory do ustalenia stanu równowagi w wyniku zmiany temperatury	Uczeń: - przeprowadza reakcje będące przykładami procesów egzoenergetycznych i endoenergetycznych oraz wyjaśnia istotę zachodzących procesów - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja cynku z kwasem siarkowym(VI), pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - określa wpływ temperatury, stężenia substratów, rozdrobnienia substratów i katalizatora na szybkość wybranych reakcji chemicznych, przeprowadzając odpowiednie doświadczenia chemiczne - projektuje doświadczenie chemiczne Wpływ rozdrobnienia substratów na szybkość reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Wpływ temperatury na szybkość reakcji chemicznej, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Wpływ stężenia substratu na szybkość reakcji chemicznej i formułuje wniosek - określa zmianę energii reakcji chemicznej przez kompleks aktywny - porównuje rodzaje katalizy - wyjaśnia, co to są inhibitory oraz podaje ich przykłady - wyjaśnia na czym polega różnica między katalizatorem a inhibitorem - analizuje wykres zmian stężenia substratów i produktów oraz szybkości reakcji chemicznej w funkcji czasu - pisze ogólne równania kinetyczne reakcji chemicznych i na ich podstawie określa rząd tych reakcji chemicznych - stosuje prawo działania mas na konkretnym przykładzie reakcji odwracalnej, np. dysocjacji słabych elektrolitów - stosuje regułę przekory do ustalenia stanu równowagi w wyniku zmiany stężenia substratów i produktów	Uczeń: - wyjaśnia, że reakcje egzoenergetyczne należą do procesów samorzutnych, a reakcje endoenergetyczne do procesów wymuszonych - wykonuje obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęć: szybkość reakcji chemicznej, równanie kinetyczne, reguła van’t Hoffa - wyjaśnia zależność między rodzajem reakcji chemicznej a energią wewnętrzną substratów i produktów - stosuje prawo działania mas w różnych reakcjach odwracalnych - przewiduje warunki przebiegu konkretnych reakcji chemicznych w celu zwiększenia ich wydajności - projektuje doświadczenie chemiczne Katalityczna synteza jodku magnezu, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Katalityczny rozkład nadtlenku wodoru, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie wpływu stężenia substratów i produktów na stan równowagi chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie wpływu temperatury na stan równowagi chemicznej i formułuje wniosek - stosuje regułę przekory do ustalenia stanu równowagi w wyniku zmiany ciśnienia lub objętości	Uczeń: - wykonuje problemowe zadania rachunkowe dotyczące kinetyki chemicznej - wykonuje problemowe zadania rachunkowe dotyczące równowagi chemicznej

3. Reakcje w wodnych roztworach elektrolitów

Ocena dopuszczająca [1]	Ocena dostateczna [1 + 2]	Ocena dobra [1 + 2 + 3]	Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4]	Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5]
Uczeń: - wyjaśnia pojęcia elektrolity i nieelektrolity - podaje założenia teorii dysocjacji elektrolitycznej (jonowej) Arrheniusa w odniesieniu do kwasów, zasad i soli - wyjaśnia pojęcia: stała dysocjacji elektrolitycznej, hydroliza soli - pisze proste równania dysocjacji elektrolitycznej kwasów, zasad i soli oraz podaje nazwy powstających jonów - wyjaśnia pojęcie stopień dysocjacji elektrolitycznej - wymienia przykłady elektrolitów mocnych i słabych - wyjaśnia, na czym polega reakcja zobojętniania i pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej stosując zapis cząsteczkowy - określa na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie, które związki chemiczne są trudno rozpuszczalne - pisze proste równania reakcji strącania osadów stosując zapis cząsteczkowy - wyjaśnia pojęcie odczyn roztworu - wymienia podstawowe wskaźniki kwasowo-zasadowe i podaje ich zastosowania - wyjaśnia, co to jest skala pH i w jaki sposób można z niej korzystać	Uczeń: - wyjaśnia kryterium podziału substancji na elektrolity i nieelektrolity - wyjaśnia rolę cząsteczek wody jako dipoli w procesie dysocjacji elektrolitycznej - podaje założenia teorii Brønsteda–Lowry’ego w odniesieniu do kwasów i zasad - podaje założenia teorii Lewisa w odniesieniu do kwasów i zasad - pisze równania reakcji dysocjacji elektrolitycznej kwasów, zasad i soli - pisze równania dysocjacji stopniowej kwasów - wyjaśnia kryterium podziału elektrolitów na mocne i słabe - porównuje moc elektrolitów na podstawie wartości ich stałych dysocjacji - pisze wzory matematyczne na obliczanie stopnia dysocjacji elektrolitycznej i stałej dysocjacji elektrolitycznej - wymienia czynniki wpływające na wartość stałej dysocjacji elektrolitycznej i stopnia dysocjacji elektrolitycznej - pisze równania reakcji zobojętniania w formie zapisu cząsteczkowego, jonowego i jonowego skróconego - analizuje tabelę rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie pod kątem przeprowadzenia doświadczenia chemicznego, w którym zajdzie reakcja strącania osadów - pisze równania reakcji strącania osadów w postaci zapisu cząsteczkowego, jonowego i jonowego skróconego - wyjaśnia pojęcie iloczyn jonowy wody - wyznacza wartość pH roztworów z użyciem wskaźników kwasowo- -zasadowych oraz określa ich odczyn - wyjaśnia, na czym polega reakcja hydrolizy soli - wyjaśnia, na czym polegają właściwości sorpcyjne gleby - wyjaśnia korzyści i zagrożenia wynikające ze stosowania środków ochrony roślin - wyjaśnia pojęcie iloczyn rozpuszczalności substancji - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie odczynu gleby i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości sorpcyjnych gleby i formułuje wniosek - pisze równania reakcji hydrolizy wodnych roztworów soli prostych, w postaci zapisu jonowego oraz określa rodzaj reakcji hydrolizy	Uczeń: - projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne Badanie przewodzenia prądu elektrycznego i zmiany barwy wskaźników kwasowo-zasadowych w wodnych roztworach różnych związków chemicznych oraz dokonuje podziału substancji na elektrolity i nieelektrolity - wyjaśnia założenia teorii Brønsteda–Lowry’ego w odniesieniu do kwasów i zasad oraz wymienia przykłady kwasów i zasad według znanych teorii - wykonuje obliczenia chemiczne z zastosowaniem pojęcia stopień dysocjacji - porównuje przewodnictwo elektryczne roztworów różnych kwasów o takich samych stężeniach i interpretuje wyniki doświadczeń chemicznych - projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne mające na celu zbadanie przewodnictwa roztworów kwasu octowego o różnych stężeniach oraz interpretuje wyniki doświadczenia chemicznego - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcje zobojętniania zasad kwasami - pisze równania reakcji zobojętniania postaci zapisu cząsteczkowego, jonowego i jonowego skróconego - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie osadów trudno rozpuszczalnych wodorotlenków, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Strącanie osadu trudno rozpuszczalnej soli, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - bada odczyn wodnych roztworów soli i interpretuje wyniki doświadczeń chemicznych - określa na podstawie wzorów soli, które z nich ulegają reakcji hydrolizy, oraz określa rodzaj zachodzącej reakcji hydrolizy - pisze równania reakcji hydrolizy soli w postaci zapisu jonowego - podaje treść prawa rozcieńczeń Ostwalda i przedstawia jego zapis w sposób matematyczny - określa zależność między wartością iloczynu rozpuszczalności a rozpuszczalnością soli w danej temperaturze - wyjaśnia, na czym polega efekt wspólnego jonu - wykazuje jak efekt wspólnego jonu wpływa na wartość pH, stałą oraz stopień dysocjacji - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie odczynu wodnych roztworów soli  formułuje wniosekpisze równania reakcji hydrolizy wodnych roztworów wodorosoli, w postaci zapisu jonowego oraz określa rodzaj reakcji hydrolizy	Uczeń: - porównuje na dowolnych przykładach kwasów i zasad różnice w interpretacji przebiegu dysocjacji elektrolitycznej według teorii Arrheniusa, Brønsteda–Lowry’ego i Lewisa - wyjaśnia przebieg procesu dysocjacji elektrolitycznej z uwzględnieniem roli wody - wyjaśnia przyczynę kwasowego odczynu roztworów kwasów oraz zasadowego odczynu roztworów wodorotlenków; pisze odpowiednie równania reakcji chemicznych - pisze równania dysocjacji elektrolitycznej, używając wzorów ogólnych kwasów, zasad i soli - analizuje zależność stopnia dysocjacji od rodzaju elektrolitu i stężenia roztworu - wykonuje obliczenia chemiczne, korzystając z definicji stopnia dysocjacji - określa istotę reakcji zobojętniania i strącania osadów oraz podaje zastosowania tych reakcji chemicznych - wyjaśnia zależność między wartością pH a iloczynem jonowym wody - posługuje się pojęciem wartość pH w odniesieniu do odczynu roztworu i stężenia jonów H3O^+ (H^+) i OH^– - pisze równania reakcji hydrolizy kationów z uwzględnieniem powstawania związków kompleksowych w postaci zapisu jonowego - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie odczynu wodnych roztworów soli; pisze równania reakcji hydrolizy w postaci zapisu cząsteczkowego i jonowej oraz określa rodzaj reakcji hydrolizy - określa odczyn wodnego roztworu po reakcji chemicznej substancji zmieszanych w ilościach stechiometrycznych i niestechiometrycznych - oblicza stałą i stopień dysocjacji elektrolitycznej elektrolitu o znanym stężeniu z wykorzystaniem prawa rozcieńczeń Ostwalda - porównuje, która z trudno rozpuszczalnych soli o znanych iloczynach rozpuszczalności w danej temperaturze strąci się łatwiej, a która trudniej - projektuje doświadczenie chemiczne Miareczkowanie zasady kwasem w obecności wskaźnika, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek	Uczeń: - projektuje i przeprowadza doświadczenie z wykorzystaniem miareczkowania - stosuje prawo rozcieńczeń Ostwalda do rozwiązywania zadań o znacznym stopniu trudności

4. Charakterystyka pierwiastków i związków chemicznych – blok s

Ocena dopuszczająca [1]	Ocena dostateczna [1 + 2]	Ocena dobra [1 + 2 + 3]	Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4]	Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5]
Uczeń: - wyjaśnia budowę atomów wodoru i helu na podstawie ich położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - wyjaśnia budowę atomu sodu na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne sodu - pisze wzory najważniejszych związków sodu (np. NaOH, NaCl) - wyjaśnia budowę atomu wapnia na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - podaje kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku s - wymienia nazwy i symbole chemiczne pierwiastków bloku s - wymienia właściwości fizyczne, i chemiczne wodoru i helu - podaje wybrany sposób otrzymywania wodoru i pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej - pisze wzór tlenku i wodorotlenku dowolnego pierwiastka chemicznego należącego do bloku s - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne helowców oraz porównuje ich aktywność chemiczną - porównuje podobieństwa i właściwości pierwiastków chemicznych bloku s w ramach grup układu okresowego i zmiany tych właściwości w okresach	Uczeń: - przeprowadza doświadczenie chemiczne Badanie właściwości sodu oraz formułuje wniosek - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne sodu na podstawie przeprowadzonych doświadczeń chemicznych oraz położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie okresowym - pisze wzory i nazwy systematyczne najważniejszych związków sodu oraz podaje ich właściwości - pisze wzory i nazwy chemiczne wybranych związków wapnia (CaCO3, CaSO4 · 2H2O, CaO, Ca(OH)2) oraz podaje ich właściwości - wyjaśnia kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku s i pisze konfigurację elektronową wybranych pierwiastków bloku s - wyjaśnia, dlaczego wodór i hel należą do pierwiastków bloku s - przeprowadza doświadczenie chemiczne, w którego wyniku można otrzymać wodór - wymienia sposoby otrzymywania wodoru oraz pisze odpowiednie równania reakcji chemicznych - pisze wzory ogólne tlenków i wodorotlenków pierwiastków chemicznych bloku s	Uczeń: - porównuje budowę wodorowęglanu sodu i węglanu sodu - pisze równanie reakcji chemicznej otrzymywania węglanu sodu z wodorowęglanu sodu - wybiera hydrat wśród podanych związków chemicznych oraz pisze równania reakcji prażenia tego hydratu - pisze wzory ogólne tlenków, wodorków, azotków i siarczków pierwiastków chemicznych bloku s - porównuje, jak zmienia się charakter chemiczny pierwiastków bloku s - wyjaśnia, dlaczego wodór, hel, litowce i berylowce należą do pierwiastków chemicznych bloku s - porównuje, jak w zależności od położenia danego pierwiastka chemicznego w grupie zmienia się aktywność chemiczna litowców i berylowców - rozwiązuje chemografy dotyczące pierwiastków chemicznych bloku s - porównuje właściwości metali i niemetali na podstawie ich położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych	Uczeń: - projektuje związków chemicznych pierwiastków bloku s zmieniają się w bloku - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja cynku z kwasem chlorowodorowym i formułuje wniosek - pisze wzór nadtlenku sodu - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja chloru z sodem oraz pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej w postaci zapisu cząsteczkowego i jonowego - pisze wzory tlenków albo wymienia tlenki obojętne, kwasowe, zasadowe i amfoteryczne wśród tlenków omawianych pierwiastków chemicznych - pisze równania reakcji chemicznych potwierdzające charakter chemiczny danego tlenku - porównuje charakter chemiczny, aktywność chemiczną oraz elektroujemność pierwiastków bloku s i udowadnia, że właściwości te zmieniają się w bloku s - porównuje właściwości sodu i wapnia na podstawie położenia tych pierwiastków chemicznych w układzie okresowym - wyjaśnia różnicę między tlenkiem, nadtlenkiem i ponadtlenkiem	Uczeń: - rozwiązuje chemografy o dużym stopniu trudności dotyczące pierwiastków chemicznych bloku

5. Charakterystyka pierwiastków i związków chemicznych – blok p

Ocena dopuszczająca [1]	Ocena dostateczna [1 + 2]	Ocena dobra [1 + 2 + 3]	Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4]	Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5]
Uczeń: - wyjaśnia budowę atomu glinu na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne glinu - wyjaśnia, na czym polega pasywacja glinu - wyjaśnia pojęcie amfoteryczność na przykładzie wodorotlenku glinu - wyjaśnia budowę atomu krzemu na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - wymienia zastosowania krzemu, wiedząc, że jest on półprzewodnikiem - pisze wzór i nazwę systematyczną związku krzemu, który jest głównym składnikiem piasku - wyjaśnia budowę atomu tlenu na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - pisze równania reakcji spalania węgla, siarki i magnezu w tlenie - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne tlenu - wyjaśnia budowę atomu azotu na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne azotu - pisze wzory najważniejszych związków azotu (kwasu azotowego(V), azotanów(V)) - wyjaśnia budowę atomu siarki na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne siarki - pisze wzory najważniejszych związków siarki (tlenku siarki(IV), tlenku siarki(VI), kwasu siarkowego(VI) i siarczanów(VI)) - wyjaśnia budowę atomu chloru na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - pisze wzory najważniejszych związków chloru (kwasu chlorowodorowego i chlorków) - porównuje, jak zmienia się moc kwasów beztlenowych fluorowców wraz ze zwiększaniem się masy atomów fluorowców - podaje kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku p - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne borowców oraz wzory tlenków borowców i podaje ich charakter chemiczny - wymienia nazwy i symbole chemiczne pierwiastków bloku p - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne węglowców oraz wzory tlenków węglowców i podaje ich charakter chemiczny - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne azotowców oraz przykładowe wzory tlenków, kwasów i soli azotowców - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne tlenowców oraz przykładowe wzory związków tlenowców (tlenków, nadtlenków, siarczków i wodorków) - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne fluorowców oraz przykładowe wzory związków fluorowców - porównuje, jak zmienia się aktywność chemiczna fluorowców wraz ze zwiększaniem się liczby atomowej - porównuje, jak zmieniają się aktywność chemiczna i charakter chemiczny pierwiastków bloku p - porównuje podobieństwa i właściwości pierwiastków chemicznych bloku d i f w ramach grup układu okresowego i zmiany tych właściwości w okresach	Uczeń: - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne wapnia na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz przeprowadzonych doświadczeń chemicznych - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne glinu na podstawie jego położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych oraz przeprowadzonych doświadczeń chemicznych - pisze wzory i nazwy systematyczne najważniejszych związków azotu i tlenu (np. N2O5, HNO3) - pisze wzory i nazwy systematyczne najważniejszych związków siarki (np. SO2, SO3, H2SO4) - wyjaśnia pojęcie pasywacji oraz rolę, jaką odgrywa ten proces w przemyśle materiałów konstrukcyjnych - wyjaśnia, na czym polega amfoteryczność wodorotlenku glinu, zapisując odpowiednie równania reakcji chemicznych - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne krzemu na podstawie położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie okresowym - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne tlenu oraz azotu na podstawie położenia tych pierwiastków chemicznych w układzie okresowym - wyjaśnia zjawisko alotropii na przykładzie tlenu i porównuje różnice we właściwościach odmian alotropowych tlenu - przeprowadza doświadczenie chemiczne Otrzymywanie tlenu z manganianu(VII) potasu pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - przeprowadza doświadczenie chemiczne Spalanie węgla, siarki i magnezu w tlenie, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne siarki na podstawie położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie okresowym pierwiastków oraz wyników przeprowadzonych doświadczeń chemicznych - wymienia odmiany alotropowe siarki - wyjaśnia pojęcie higroskopijność - wyjaśnia pojęcie woda chlorowa i podaje jej właściwości - pisze równania reakcji chemicznych chloru z wybranymi metalami - wymienia właściwości fizyczne i chemiczne chloru na podstawie przeprowadzonych doświadczeń chemicznych i położenia tego pierwiastka chemicznego w układzie okresowym pierwiastków chemicznych - projektuje doświadczenie chemiczne, w którego wyniku można otrzymać chlorowodór w reakcji syntezy, oraz pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej - projektuje doświadczenie chemiczne, w którego wyniku można otrzymać chlorowodór z soli kamiennej, oraz pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej - wyjaśnia kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do poszczególnych bloków energetycznych i pisze konfigurację elektronową wybranych pierwiastków bloku s - wyjaśnia kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku p i pisze konfigurację elektronową wybranych pierwiastków bloku p - porównuje, jak zmienia się charakter chemiczny tlenków węglowców - porównuje, jak zmienia się charakter chemiczny tlenków azotowców - podaje sposób otrzymywania amoniaku - wymienia właściwości amoniaku - pisze wzory i nazwy systematyczne wybranych soli azotowców - porównuje, jak zmienia się charakter chemiczny tlenków siarki, selenu i telluru - pisze wzory i nazwy systematyczne związków chemicznych tlenowców - wyjaśnia, jak – wraz ze zwiększaniem się liczby atomowej – zmienia się aktywność chemiczna tlenowców - porównuje, jak zmieniają się właściwości fluorowców - wyjaśnia, jak zmieniają się aktywność chemiczna i właściwości utleniające fluorowców - pisze wzory i nazwy systematyczne kwasów tlenowych i beztlenowych fluorowców oraz porównuje, jak zmienia się moc tych kwasów - wymienia typowe właściwości pierwiastków chemicznych bloku	Uczeń: - projektuje doświadczenie chemiczne Działanie mocnych kwasów nieutleniających na glin, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Pasywacja glinu w kwasie azotowym(V), pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - wymienia właściwości krzemionki - podaje sposoby otrzymywania oraz właściwości amoniaku - podaje sposoby otrzymywania oraz właściwości soli amonowych - wyjaśnia, jak wraz ze zwiększaniem się liczby atomowej zmienia się aktywność chemiczna oraz właściwości utleniające fluorowców - porównuje pierwiastki bloku p pod względem tego, jak zmieniają się ich właściwości, elektroujemność, aktywność chemiczna i charakter chemiczny - przeprowadza doświadczenie chemiczne Otrzymywanie chloru pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - przeprowadza doświadczenie chemiczne Reakcja sodu z chlorem pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - rozwiązuje chemografy dotyczące pierwiastków chemicznych bloku - porównuje właściwości metali i niemetali na podstawie ich położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych	Uczeń: - projektuje związków chemicznych pierwiastków bloku s zmieniają się w bloku - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości amoniaku, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - pisze wzory tlenków albo wymienia tlenki obojętne, kwasowe, zasadowe i amfoteryczne wśród tlenków omawianych pierwiastków chemicznych - pisze równania reakcji chemicznych potwierdzające charakter chemiczny danego tlenku - porównuje charakter chemiczny, aktywność chemiczną oraz elektroujemność pierwiastków bloku p i udowadnia, że właściwości te zmieniają się w ramach bloku - rozwiązuje chemografy o dużym stopniu trudności dotyczące pierwiastków chemicznych bloku p - porównuje typowe właściwości chemiczne wodorków pierwiastków 17. grupy, z uwzględnieniem ich zachowania wobec wody i zasad - porównuje właściwości glinu, krzemu, tlenu, azotu, siarki i chloru na podstawie położenia tych pierwiastków chemicznych w układzie okresowym	Uczeń: - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości stężonego kwasu azotowego(V), pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie siarki plastycznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości tlenku siarki(IV) i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie siarkowodoru z siarczku żelaza(II) i kwasu chlorowodorowego oraz pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej - przeprowadza doświadczenie chemiczne Działanie chloru na substancje barwne i formułuje wniosek

6. Charakterystyka pierwiastków i związków chemicznych – blok d i f

Ocena dopuszczająca [1]	Ocena dostateczna [1 + 2]	Ocena dobra [1 + 2 + 3]	Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4]	Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5]
Uczeń: - podaje kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloków d i f - wymienia pierwiastki chemiczne bloku d - pisze konfigurację elektronową atomów manganu i żelaza - pisze konfigurację elektronową atomów miedzi i chromu, uwzględniając promocję elektronu - pisze wzory i nazwy systematyczne związków chemicznych, które tworzy chrom - określa, od czego zależy charakter chemiczny związków chromu - pisze wzory i nazwy systematyczne związków chemicznych, które tworzy mangan - wyjaśnia, od czego zależy charakter chemiczny związków manganu - porównuje aktywność chemiczną żelaza na podstawie wartości potenacjału standardowego redukcji - pisze wzory i nazwy systematyczne związków żelaza oraz wymienia ich właściwości - wymienia nazwy systematyczne i wzory sumaryczne związków miedzi oraz podaje ich właściwości - wymienia typowe właściwości pierwiastków chemicznych bloku d - porównuje podobieństwa i właściwości pierwiastków chemicznych bloku d w ramach grup układu okresowego i zmiany tych właściwości w okresach	Uczeń: - wyjaśnia kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloków d i f i pisze konfigurację elektronową wybranych pierwiastków bloku d	Uczeń: - wybiera hydrat wśród podanych związków chemicznych oraz pisze równania reakcji prażenia tego hydratu - pisze konfigurację elektronową pierwiastków chemicznych bloku d z uwzględnieniem promocji elektronu - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku chromu(III) pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - wyjaśnia zależność charakteru chemicznego związków chromu i manganu od stopni utlenienia atomu chromu i atomu manganu w tych związkach chemicznych - wymienia nazwy i symbole chemiczne pierwiastków chemicznych bloku d - rozwiązuje chemografy dotyczące pierwiastków chemicznych bloku d - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku miedzi(II), pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie właściwości wodorotlenku miedzi(II), pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja miedzi ze stężonym roztworem kwasu azotowego(V), pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - porównuje właściwości metali i niemetali na podstawie ich położenia w układzie okresowym pierwiastków chemicznych	Uczeń: - pisze wzory tlenków albo wymienia tlenki obojętne, kwasowe, zasadowe i amfoteryczne wśród tlenków omawianych pierwiastków chemicznych - pisze równania reakcji chemicznych potwierdzające charakter chemiczny danego tlenku - projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające zbadanie właściwości związków manganu, chromu, miedzi i żelaza - rozwiązuje chemografy o dużym stopniu trudności dotyczące pierwiastków chemicznych bloku d - podaje kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku f - wyjaśnia pojęcia lantanowce i aktynowce - charakteryzuje lantanowce i aktynowce	Uczeń: - projektuje i przeprowadza doświadczenia, w których wykazuje wpływ środowiska na właściwości utleniające KMnO4; pisze odpowiednie równania reakcji chemicznych i uzgadania je z zastosowaniem bilansu jonowo- -elektronowego - projektuje i przeprowadza doświadczenia, w których wykazuje właściwości utleniające K2Cr2O7; pisze odpowiednie równania reakcji chemicznych i uzgadania je z zastosowaniem bilansu jonowo- -elektronowego - projektuje i przeprowadza doświadczenia, w których wykazuje trwałość jonów chromianowych(VI) i dichromianowych(VI) w odpowiednim środowisku - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja wodorotlenku chromu(III) z kwasem i zasadą, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Utlenianie jonów chromu(III) nadtlenkiem wodoru w środowisku zasadowym, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja chromianu(VI) sodu z kwasem siarkowym(VI), pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja dichromianu(VI) potasu z azotanem(III) potasu w środowisku kwasowym, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej oraz udowadnia, że jest to reakcja utleniania-redukcji (wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji) - projektuje doświadczenie chemiczne Reakcja manganianu(VII) potasu z siarczanem(IV) sodu w środowiskach kwasowym, obojętnym i zasadowym, pisze odpowiednie równania reakcji chemicznych oraz udowadnia, że są to reakcje utleniania-redukcji (wskazuje utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji) - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie trwałości wodorotlenku manganu(II), pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku żelaza(II) i badanie jego właściwości, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek - projektuje doświadczenie chemiczne Otrzymywanie wodorotlenku żelaza(III) i badanie jego właściwości, pisze odpowiednie równanie reakcji chemicznej i formułuje wniosek

7. Roztwory

Ocena dopuszczająca [1]	Ocena dostateczna [1 + 2]	Ocena dobra [1 + 2 + 3]	Ocena bardzo dobra [1 + 2 + 3 + 4]	Ocena celująca [1 + 2 + 3 + 4 + 5]
Uczeń: - definiuje pojęcia: roztwór, mieszanina jednorodna (homogeniczna), mieszanina niejednorodna (heterogeniczna), rozpuszczalnik, substancja rozpuszczana, roztwór właściwy, zawiesina, roztwór nasycony, roztwór nienasycony, roztwór przesycony, rozpuszczanie, rozpuszczalność, krystalizacja - wymienia metody rozdzielania na składniki mieszanin niejednorodnych i jednorodnych - sporządza wodne roztwory substancji - wymienia czynniki przyspieszające rozpuszczanie substancji w wodzie - wymienia przykłady roztworów znanych z życia codziennego - definiuje pojęcia: koloid (zol), żel, koagulacja, peptyzacja, denaturacja - wymienia różnice we właściwościach roztworów właściwych, koloidów i zawiesin - odczytuje z wykresu rozpuszczalności informacje na temat wybranej substancji - definiuje pojęcia stężenie procentowe i stężenie molowe - wykonuje proste obliczenia związane z pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe	Uczeń: - wyjaśnia pojęcia: koloid (zol), żel, koagulacja, peptyzacja, denaturacja, koloid liofobowy, koloid liofilowy, efekt Tyndalla - wymienia przykłady roztworów o różnym stanie skupienia rozpuszczalnika i substancji rozpuszczanej - omawia sposoby rozdzielania roztworów właściwych (substancji stałych w cieczach, cieczy w cieczach) na składniki - wymienia zastosowania koloidów - wyjaśnia mechanizm rozpuszczania substancji w wodzie - wyjaśnia różnicę między rozpuszczaniem a roztwarzaniem - wyjaśnia różnicę między rozpuszczalnością a szybkością rozpuszczania substancji - sprawdza doświadczalnie wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji - odczytuje z wykresów rozpuszczalności informacje na temat różnych substancji - wyjaśnia proces krystalizacji - projektuje doświadczenie chemiczne mające na celu wyhodowanie kryształów wybranej substancji - wykonuje obliczenia związane z pojęciami: stężenie procentowe i stężenie molowe	Uczeń: - dokonuje podziału roztworów (ze względu na rozmiary cząstek substancji rozpuszczonej) na roztwory właściwe, zawiesiny i koloidy - projektuje doświadczenie chemiczne pozwalające rozdzielić mieszaninę niejednorodną (substancji stałych w cieczach) na składniki - analizuje wykresy rozpuszczalności różnych substancji - wyjaśnia, w jaki sposób można otrzymać układy koloidalne (kondensacja, dyspersja) - sporządza roztwór nasycony i nienasycony wybranej substancji w określonej temperaturze, korzystając z wykresu rozpuszczalności tej substancji - wymienia zasady postępowania podczas sporządzania roztworów o określonym stężeniu procentowym lub molowym - wykonuje obliczenia związane z pojęciami stężenie procentowe i stężenie molowe, z uwzględnieniem gęstości roztworu	Uczeń: - wymienia przykłady substancji tworzących układy koloidalne przez kondensację lub dyspersję - wymienia sposoby otrzymywania roztworów nasyconych z roztworów nienasyconych i odwrotnie, korzystając z wykresów rozpuszczalności substancji - oblicza stężenie procentowe lub molowe roztworu otrzymanego przez zmieszanie dwóch roztworów o różnych stężeniach - oblicza stężenia procentowe roztworów hydratów - przelicza stężenia procentowe i molowe roztworów - projektuje doświadczenie chemiczne Koagulacja białka oraz określa właściwości roztworu białka jaja - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie wpływu rozpuszczalnika na rozpuszczanie się chlorku sodu oraz określa, od czego zależy rozpuszczalność substancji - projektuje doświadczenie chemiczne Badanie wpływu temperatury na rozpuszczalność gazów w wodzie, podaje obserwacje, formułuje wniosek, zapisuje równania zachodzących reakcji chemicznych	Uczeń: - projektuje doświadczenie chemiczne Rozdzielanie barwników roślinnych metodą chromatografii, podaje obserwacje, formułuje wniosek, zapisuje równania zachodzących reakcji chemicznych - projektuje doświadczenie chemiczne Ekstrakcja jodu z wodnego roztworu jodku potasu, podaje obserwacje, formułuje wniosek, zapisuje równania zachodzących reakcji chemicznych - projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne Obserwacja wiązki światła przechodzącej przez roztwór właściwy i zol , podaje obserwacje, formułuje wniosek, zapisuje równania zachodzących reakcji chemicznych - przelicza zawartość substancji w roztworze wyrażoną za pomocą stężenia procentowego na stężenia w ppm i ppb oraz podaje zastosowania tych jednostek - wykonuje odpowiednie obliczenia chemiczne, a następnie sporządza roztwory o określonym stężeniu procentowym i molowym, zachowując poprawną kolejność wykonywanych czynności - wykonuje obliczenia dotyczące stężeń procentowych i molowych wymagajce przekształcania wzorów i przeliczania jednostek